Σχέδιο κυρώσεων για να περιορίσει τις ρωσικές εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), χωρίς να περιορίσει τις δικές της εισαγωγές, οι οποίες έχουν αυξηθεί μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, προωθεί η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Το σχέδιο προβλέπει την απαγόρευση της χρήσης λιμανιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μεταφόρτωση του LNG από ρωσικά παγοθραυστικά πλοία σε συμβατικά δεξαμενόπλοια, το οποίο επανεξάγεται στη συνέχεια σε μεγάλους πελάτες της Ρωσίας, όπως στην Κίνα και την Ινδία.
Πρόκειται για LNG από την Αρκτική που μεταφέρεται στα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης από τη μεγάλη ρωσική ενεργειακή εταιρία Novatek. Αν και μία τέτοια απαγόρευση δεν θα έθιγε τις προμήθειες της Ευρώπης, ενδεχομένως μάλιστα να οδηγούσε και σε αύξησή τους, θα έκανε δυσκολότερη την προώθηση του στις χώρες της Ασίας, εξοργίζοντας την Κίνα και την Ινδία.
Το μέτρο αυτό συζητείται στην ΕΕ στο πλαίσιο της προωθούμενης 14ης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Παρόλο που δεν πρόκειται για μία άμεση απαγόρευση, θα σηματοδοτούσε την πρώτη επιβολή συγκεκριμένων μέτρων από τις Βρυξέλλες κατά του ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου.
Μία τέτοια απαγόρευση θα προκαλούσε επίσης πιθανότατα συμβατικές δυσκολίες για τις ευρωπαϊκές εταιρείες εφοδιαστικής αλυσίδας και πολιτικές αντιδράσεις από άλλες χώρες που αγοράζουν φυσικό αέριο.
Ποιες κυρώσεις σχεδιάζονται
Για τη μείωση του κόστους μεταφοράς του LNG από το ρωσικό κοίτασμα Yamal στην Αρκτική, τα φορτία μεταφορτώνονται από 15 παγοθραυστικά πλοία σε συμβατικά δεξαμενόπλοια στα λιμάνια του Ζεεμπρούγκ στο Βέλγιο και του Μοντουάρ στη Γαλλία.
Συνήθως, κάθε ρωσικό πλοίο που φθάνει εκφορτώνει στον τερματικό σταθμό και ένα κανονικό πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου φορτώνει περίπου την ίδια στιγμή. Αυτό δεν θα είναι πλέον δυνατό με την απαγόρευση.
Για την Yamal LNG, οι ενδιάμεσες στάσεις είναι απαραίτητες για να μπορέσουν τα παγοθραυστικά πλοία να επιστρέψουν στο κοίτασμα της Αρκτικής. Τα στοιχεία παρακολούθησης πλοίων δείχνουν ότι έως και οκτώ ρωσικά φορτία μεταφορτώνονται στην Ευρώπη σε ορισμένους μήνες, αν και ο αριθμός ποικίλλει και μειώνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου, όταν η Βόρεια Θαλάσσια Οδός μέσω της Αρκτικής έχει λιγότερο πάγο και είναι δυνατή η ταχύτερη πρόσβαση στην Κίνα χωρίς να γίνεται ο κύκλος μέσω της Ευρώπης και της διώρυγας του Σουέζ.
Τι θα σημαίνουν οι κυρώσεις για την Ευρώπη
Οι εισαγωγές ρωσικού LNG στην ΕΕ ανήλθαν σε 14,4 εκατ. τόνους πέρυσι, σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία Energy Aspects, ενώ οι μεταφορτώσεις αντιστοιχούσαν σε 2 εκατ. τόνους. Ένα πιθανό σενάριο είναι ότι η απαγόρευση θα οδηγήσει στο να παραμείνουν αυτές οι επιπλέον ποσότητες στην ΕΕ, όπου το μερίδιο του LNG είναι ήδη περίπου 13%.
Για παράδειγμα, η Novatek θα μπορούσε να εκφορτώσει στην Ευρώπη φορτία που προορίζονται για την Ασία και να χρησιμοποιήσει άλλα μέρη για να προμηθεύει τους Ασιάτες πελάτες της. Αυτό, ωστόσο, «θα εξέθετε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σε κατηγορίες ότι αυξάνουν τον ρωσικό εφοδιασμό τους με LNG, ενώ ισχυρίζονται ότι προσπαθούν να τον ελαχιστοποιήσουν», δήλωσε στέλεχος της Energy Aspects.
Θα μειωθεί η ρωσική παραγωγή LNG;
Οι κυρώσεις θα περιπλέξουν περαιτέρω τα πράγματα για τη ρωσική ναυτιλιακή εφοδιαστική αλυσίδα και θα αναγκάσουν τα παγοθραυστικά να κάνουν μεγαλύτερες διαδρομές. Καθώς τα πλοία αποφεύγουν την Ερυθρά Θάλασσα μετά τις επιθέσεις των Χούθι της Υεμένης, οδηγώντας σε μεγαλύτερες διαδρομές γύρω από την Αφρική, η μεταφορά φορτίων LNG της Yamal απευθείας στην Ασία θα αύξανε το κόστος μεταφοράς και εφοδιαστικής αλυσίδας, σύμφωνα με την Energy Aspects και θα δέσμευε επίσης τα παγοθραυστικά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η Ρωσία έχει κάποιες εναλλακτικές λύσεις, καθώς πραγματοποιεί μεταφορτώσεις LNG από πλοίο σε πλοίο κοντά στη βόρεια πόλη Μούρμανσκ, τις οποίες θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να απελευθερώσει πλοία.
Μπορεί επίσης να κάνει χρήση της Βόρειας Θαλάσσιας Οδού της κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν λιώνουν οι πάγοι και θα μπορούν και τα συμβατικά πλοία να έχουν πρόσβαση στο κοίτασμα Yamal.
Εάν οι εναλλακτικές ναυτιλιακές ρυθμίσεις αποτύχουν, οι ρωσικές εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου ενδέχεται να μειωθούν. Ωστόσο, η εμπειρία έδειξε ότι η Μόσχα ήταν αρκετά επινοητική στο να παρακάμπτει τις δυτικές κυρώσεις για το πετρέλαιο.
Ο αντίκτυπος για τις ασιατικές χώρες
Οι ρωσικές εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου προς τους Ασιάτες αγοραστές θα μπορούσαν να μειωθούν ή να γίνουν ακριβότερες καθώς θα είναι υψηλότερο το κόστος μεταφοράς, σύμφωνα με την Energy Aspects.
Σε ένα ακραίο σενάριο, «εάν η Novatek δεν θα ήταν σε θέση να αναμορφώσει τα logistics της και οι ρωσικές εξαγωγές LNG σταματήσουν, η Ευρώπη θα ακύρωνε ουσιαστικά τη σύμβαση της Ρωσίας με την Κίνα για την προμήθεια της δεύτερης με 3 εκατ. τόνους ετησίως, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει πολιτικές αντιδράσεις από την Κίνα».
Πώς θα επηρεαστούν οι ευρωπαϊκές εταιρείες
Ευρωπαϊκές εταιρείες, όπως η γερμανική κρατική Securing Energy for Europe, η Shell Plc και η TotalEnergies SE, βασίζονται στις μεταφορτώσεις στο Ζεεμπρούγκ και το Μοντουάρ για τα φορτία Yamal. Τα σχετικά συμβόλαια δεν λήγουν πριν από το 2038 και το 2041, γεγονός που ενδεχομένως ανοίγει την πόρτα για επίκληση λόγων ανωτέρας βίας ή για συμβατικές διαφορές εάν απαγορευτούν οι μεταφορτώσεις.
Θα υπάρξουν και άλλοι χαμένοι;
Ένας από τους μεγαλύτερους χαμένους ενδέχεται να είναι η Fluxys, η οποία διαχειρίζεται τον τερματικό σταθμό LNG της Ζεεμπρούγκ. Η εταιρεία κατασκεύασε μια ειδική δεξαμενή αποθήκευσης στον τερματικό σταθμό για την εξυπηρέτηση μιας σύμβασης 20 ετών με τη Yamal Trade, εμπορικό βραχίονα της Yamal LNG.
Ο τερματικός σταθμός μπορεί να επικαλεστεί ανωτέρα βία σε περίπτωση κυρώσεων στις μεταφορτώσεις, διαφορετικά θα αντιμετωπίσει πρόστιμα ύψους 1 δις. ευρώ εάν δεν μπορεί να παράσχει την υπηρεσία αυτή στη Yamal Trade για το υπόλοιπο της διάρκειας της σύμβασης, σύμφωνα με μια εκτίμηση της αγοράς. Εκπρόσωπος της Fluxys δήλωσε ότι δεν είναι σαφές τι ακριβώς θα προβλέπουν οι κυρώσεις και, ως εκ τούτου, είναι αδύνατο να εκτιμηθεί ο ακριβής αντίκτυπος στην εταιρεία.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
