Σε πολλαπλά μέτωπα και με ταχύ ρυθμό ξεδιπλώνεται η… αντεπίθεση του Κρεμλίνου απέναντι στην πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υψώσει τείχη που θα ενισχύσουν την ενεργειακή της ανεξαρτησία έναντι της Ρωσίας και συνάμα θα περιορίσουν το ράλι στις τιμές του φυσικού αερίου που απειλούν να «γονατίσουν» επιχειρήσεις και νοικοκυριά, κυρίως το χειμώνα. Ειδικά δε, όσο η ευρωπαϊκή οικογένεια παραμένει διαιρεμένη και αδυνατεί να καταλήξει σε μια απόφαση για το στρατηγικό ζήτημα του πλαφόν.
Στο μεταξύ η Μόσχα προωθεί τα σχέδια της, χρησιμοποιώντας ως δούρειο ίππο τους συνήθεις ύποπτους… φίλους της, την Ουγγαρία και την Τουρκία, με στόχο με στόχο να συνεχίσει να ελέγχει τον ενεργειακό χάρτη. Ωστόσο από την ευρωπαϊκή πλευρά ήδη διατυπώθηκαν οι πρώτες ενστάσεις κυρίως αναφορικά με τη λειτουργική δυνατότητα των πλάνων αυτών.
Ευρωπαϊκό «όχι»
Η γαλλική προεδρία ήταν από τις πρώτες φωνές που απέρριψε ευθαρσώς τα ρωσικά σχέδια τονίζοντας πως δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να δημιουργηθούν νέες υποδομές που θα επιτρέπουν την εισαγωγή περισσότερου ρωσικού αερίου.
Εξάλλου, και από την Κομισιόν, ο εκπρόσωπος Τιμ Μακ Φι έσπευσε να διαμηνύσει στη Μόσχα πως η Ευρώπη έχει δρομολογήσει τη μείωση της εξάρτησης της από το ρωσικό αέριο και άρα νέες υποδομές δεν χρειάζονται (και ουσιαστικά δεν θα έχουν βιώσιμο οικονομικά μέλλον). Ανάλογο μήνυμα μετέφερε προς τους Τούρκους και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών για τους ενεργειακούς πόρους, Τζέφρι Πάιατ, στο πλαίσιο της περιοδείας που είχε τις τελευταίες ημέρες σε Τουρκία, Βουλγαρία και Ρουμανία. Όμως, ειδικά στην Τουρκία οι εξελίξεις δείχνουν πως το δυτικό μήνυμα δεν φαίνεται πως πτόησε ιδιαίτερα τον σουλτάνο.
Η τουρκική αναβάθμιση
Αναφορικά με την Τουρκία, ο ίδιος ο Βλαντίμιρ Πούτιν άνοιξε τα χαρτιά του σε ενεργειακό φόρουμ, στα μέσα της εβδομάδας, στη Μόσχα ανακοινώνοντας την πρόθεση του να αναβαθμίσει την Τουρκία σε κορυφαίο ενεργειακό κόμβο για το ρωσικό αέριο. Έκτοτε, οι Τούρκοι πήραν… αμπάριζα στον ίδιο ρυθμό επιβεβαιώνοντας ότι το ρωσικό σχέδιο είχε ήδη προετοιμαστεί προσεκτικά και προφανώς δεν τους αιφνιδίασε.
Πούτιν και Ερντογάν συζήτησαν το σχέδιο στην κατ’ιδίαν συνάντηση τους, την Πέμπτη, στην Αστάνα και παρά το γεγονός πως μόνο ο Ρώσος πρόεδρος προχώρησε κατόπιν σε δηλώσεις για το θέμα, επαναλαμβάνοντας ότι η Τουρκία είναι η πιο αξιόπιστη οδός για το ρωσικό αέριο, ο Τούρκος πρόεδρος επιστρέφοντας στην Άγκυρα φρόντισε να δώσει περισσότερα στοιχεία στα εγχώρια μέσα ενημέρωσης.
Διαβάστε και: Ερντογάν: Στη Θράκη ο ενεργειακός κόμβος για το ρωσικό φυσικό αέριο
Ο κ. Ερντογάν υποστήριξε πως είχε δώσει ήδη εντολή στο υπουργείο Ενέργειας να διαμορφώσει το σχετικό σχέδιο σε συνεργασία με την Gazprom -θυμίζουμε πως Φατίχ Ντονμέζ και Αλεξέι Μίλερ είχαν συνάντηση την Τετάρτη, στη Μόσχα όπου συζήτησαν το project-, ώστε να εξεταστούν όλες οι παράμετροι. Αποκάλυψε δε, πως η ιδανική τοποθεσία για τη δημιουργία του κόμβου είναι η Θράκη!
Σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής Sabah, o CEO της Gazprom υποστήριξε πως οι συνομιλίες Ρωσίας-Τουρκίας για τη δημιουργία του hub θα αρχίσουν άμεσα και πιο συγκεκριμένα την ερχόμενη εβδομάδα! Υποστήριξε δε, πως ο σχεδιασμός του project έχει ήδη ξεκινήσει.
Θα «καθορίζουμε τις τιμές»
Στο ρωσο-τουρκικό σχέδιο αναφέρθηκε, την Παρασκευή, και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στις δηλώσεις που έκανε μετά τη συνάντηση που είχε στην Κωνσταντινούπολη με τον Καταριανό ομόλογο του, Μοχάμεντ μπιν Αμντουλραχμάν Αλ-Θάνι. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, πλήρως ενήμερος για το project, υποστήριξε πως η Τουρκία έχει όλες τις δυνατότητες για να μετατραπεί σε βασικό ενεργειακό hub και συνάμα με τον τρόπο αυτό να «καθορίζει τις τιμές του φυσικού αερίου», καθώς οι αγωγοί του Nord Stream δεν θεωρείται πλέον από τη Ρωσία ως «ασφαλής διαδρομή».
Θέλουμε να βοηθήσουμε την Ευρώπη, σχολίασε ο Τσαβούσογλου, διότι η αποδυνάμωση της Ευρώπης δεν είναι προς όφελος των τουρκικών συμφερόντων. Το μόνο που απομένει να διευθετηθεί, επεσήμανε έχοντας στο πλευρό του τον Καταριανό υπουργό, είναι να βρεθούν οι επιπλέον επενδύσεις που απαιτούνται για το project. Λίγες ώρες μετά ο Ερντογάν υποδέχτηκε τον Εμίρη του Κατάρ και την καταριανή αντιπροσωπεία για να συζητήσουν για… business και επενδύσεις στο πλαίσιο της διμερούς στρατηγικής επιτροπής που έχουν δημιουργήσει.
Επιπλέον γραμμές στον TurkStream
Πάντως, στα σκαριά είναι η δημιουργία επιπλέον γραμμών στον TurkStream, για να αυξηθεί η χωρητικότητα του. Ο Ρώσος αντιπρόεδρος και υπεύθυνος για ενεργειακά ζητήματα, Αλεξάντερ Νόβακ, το εξήγησε προ ημερών και το επανέλαβε και σε νέες δηλώσεις του, στο πρακτορείο Anadolu.
O κ. Νόβακ υπενθύμισε πως το αρχικό project του South Stream, που υποβαθμίστηκε στον σημερινό TurkStream, αφορούσε τέσσερις γραμμές με χωρητικότητα περίπου 63 δισ. κυβικών μέτρων. Ο TurkStream σήμερα είναι δυναμικότητας 31,5 bcm.
«Εφόσον υπάρχει ζήτηση (που προφανώς υπάρχει), η επιπλέον χωρητικότητα θα επιτρέπει την παράδοση φυσικού αερίου στους ευρωπαίους καταναλωτές μέσω της Μαύρης Θάλασσας και της Τουρκίας» τόνισε ο κ. Νόβακ, κάνοντας μνεία στις «εξαιρετικά καλές σχέσεις Τουρκίας και Ρωσίας» στο ενεργειακό πεδίο.
«Διαίρει και βασίλευε» μέσω Βουδαπέστης
Βεβαίως, η Ρωσία δεν παρεμβαίνει στα σχέδια για την αλλαγή του ενεργειακού χάρτη της Ευρώπης μόνο μέσα από τη φίλη και σύμμαχο Τουρκία. Έχει άλλωστε ένα ακόμη στενό σύμμαχο στον οποίο μπορεί να βασιστεί και μάλιστα από τον πυρήνα της ευρωπαϊκής οικογένειας: την Ουγγαρία.
Η βοήθεια του Όρμπαν έχει ήδη αποδειχτεί σημαντική για τη Ρωσία αναφορικά με το ζήτημα του πετρελαϊκού εμπάργκο, όπου το κάθετο ουγγρικό «όχι» οδήγησε σε εξαιρέσεις στις κυρώσεις που θα εφαρμοστούν κατά του ρωσικού αργού από το Δεκέμβριο. Αναλόγως έχει αποδειχτεί σημαντική στις ευρωπαϊκές συζητήσεις που «τρέχουν» για το θέμα του φυσικού αερίου με βασικό επιχείρημα του Όρμπαν να παραμένει η εξαιρετικά υψηλή εξάρτηση της χώρας του από το ρωσικό αέριο (περίπου 85%). Σε κάθε περίπτωση και παρά την εξάρτηση αυτή, η Βουδαπέστη δεν μοιάζει να ανησυχεί ιδιαίτερα για το χειμώνα.
Μέσα στο καλοκαίρι αύξησε σημαντικά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και σε καλές τιμές, ενώ διασφάλισε και την αύξηση των ροών φυσικού αερίου μέσω του TurkStream, ο οποίος είναι επίσης ο αγωγός που φέρνει ρωσικό αέριο στη χώρα, μέσω Σερβίας.
Από τα μέσα Αυγούστου και σε ένα διάστημα που η Ευρώπη δυσφορούσε για τη μείωση ή και διακοπή των ρωσικών ροών μέσω του Nord Stream, η Μόσχα έκανε δεκτό το αίτημα της Βουδαπέστης για αύξηση των ροών φυσικού αερίου κατά 2,6 εκατ. κυβικά μέτρα, ώστε η χώρα να αυξήσει τα αποθέματα της για το χειμώνα.
Αναλόγως σε συνάντηση του, μέσα στην εβδομάδα, με τον Ούγγρο υπουργό Εξωτερικών, Πέτερ Σιγιάρτο, ο ισχυρός άντρας της Gazprom, ο Αλεξέι Μίλερ, καθησύχασε τη Βουδαπέστη αναφορικά με τη σταθερή και αξιόπιστη προμήθεια της χώρας με φυσικό αέριο μέσω του TurkStream. Μάλιστα για το σκοπό αυτό, ο ρωσικός όμιλος θα ανακατευθύνει ποσότητες αερίου που προορίζονταν για την Ουκρανία και τη Σλοβακία, προς την Ουγγαρία, διασφαλίζοντας της μέσω του TurkStream, συνολικά 4,5 bcm το χρόνο, αντί των 3,5 bcm που έλαβε το 2021.
Παράλληλα οι δύο πλευρές «έδωσαν τα χέρια» και για έναν σημαντικό οικονομικό διακανονισμό που θα δώσει… ανάσες στη Βουδαπέστη. Συγκεκριμένα, οι Ρώσοι δέχτηκαν να επιτρέψουν στον ουγγρικό εισαγωγικό φορέα αερίου, την MVM, να πληρώνει με χρονική καθυστέρηση έως τριών χρόνων, σημαντικό τμήμα από τα χρήματα που θα τους χρωστάει, εφόσον η τιμή του αερίου ξεπεράσει ένα συγκεκριμένο επίπεδο, μέσα στο χειμώνα. Το επίπεδο αυτό δεν ορίστηκε ακόμη.
Είναι χαρακτηριστικό πως, μετά τη συμφωνία, ο Ούγγρος υπουργός έκανε μνεία στον πολύτιμο ρόλο του TurkStream, ενώ ευχήθηκε την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία που θα δώσει τέλος στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» που λαμβάνει χώρα εκεί.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
