Καθώς έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για να δούμε αν θα επαναλειτουργήσει στις 22/7 ο Nord Stream 1 που τροφοδοτεί τη Δυτική Ευρώπη με ρωσικό φυσικό αέριο, η στρατηγική της Ευρώπης αναζητά μόνο μεσοπρόθεσμες λύσεις.
Το ευρωπαϊκό plan b αφορά την αντικατάσταση του ρωσικού αερίου σε βάθος χρόνου, όταν ο κίνδυνος για μειωμένες ροές και μεγάλες αυξήσεις στο κόστος τίθεται άμεσα και σε αυτόν τον κίνδυνο η μόνη λύση που έχει η Ευρώπη είναι η μείωση της κατανάλωσης.
Το σχέδιο οδηγιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ώστε τα κράτη μέλη να προχωρήσουν με σταθερό βηματισμό και αλληλεγγύη σε πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, αναμένεται να δημοσιευθεί αύριο Τετάρτη με τίτλο: «Εξοικονομήστε φυσικό αέριο για έναν ασφαλή χειμώνα».
Οπως σημειώνεται έχει σταματήσει ο εφοδιασμός προς τις χώρες της Βαλτικής, την Πολωνία, τη Βουλγαρία και τη Φινλανδία και έχουν μειωθεί οι ροές προς Γερμανία, Δανία, Ολλανδία και Ιταλία.
►Διαβάστε και: Στη γερμανική UNIPER έκοψε το φυσικό αέριο η Gazprom - Φόβοι για τετραπλασιασμό τιμών
Υφεση έως 1,5%
Τώρα η ΕΕ πρέπει να προετοιμαστεί για τον μεγάλο κίνδυνο να διακοπούν πλήρως οι προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου από φέτος, προειδοποιεί η Επιτροπή.
Η διακοπή των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου θα μπορούσε ενδεχομένως να μειώσει το ΑΕΠ της ΕΕ έως και 1,5%, εάν ο επόμενος χειμώνας είναι κρύος και η περιοχή δεν λάβει προληπτικά μέτρα για εξοικονόμηση ενέργειας, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις.
Σε περίπτωση μέτριου χειμώνα, προειδοποιεί η Επιτροπή, η διακοπή των αποστολών φυσικού αερίου από τη Μόσχα θα μειώσει το ΑΕΠ μεταξύ 0,6% και 1%, γράφει το Bloomberg.
Σε κατάσταση συναγερμού
Η ΕΕ βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο της έγκαιρης προειδοποίησης, αλλά στις 20 Ιουλίου θα περάσει σε κατάσταση επιφυλακής (συναγερμού), αναφέρει το έγγραφο.
Αυτό σημαίνει ότι «υπάρχουν συγκεκριμένες, σοβαρές και αξιόπιστες πληροφορίες ότι μπορεί να συμβεί ένα γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντική επιδείνωση της κατάστασης εφοδιασμού με φυσικό αέριο και πιθανώς στην ενεργοποίηση του επιπέδου έκτακτης ανάγκης σε πολλά κράτη μέλη».
Αυτή η κατάσταση απαιτεί μέσα που μειώνουν τη ζήτηση φυσικού αερίου, καθώς και αυξημένη καθημερινή παρακολούθηση και ενημέρωση, μετάβαση σε άλλα καύσιμα και υποχρεωτικό περιορισμό τη θέρμανσης στους 19°C και της ψύξης στους 25°C στα δημόσια κτίρια.
Σύμφωνα με το επίμαχο έγγραφο, το σύστημα φυσικού αερίου της ΕΕ έχει να αντισταθμίσει τα 25 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) μειωμένων εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου με 35 bcm επιπλέον φυσικού αερίου και LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) από άλλες πηγές.
►Διαβάστε και: Νέα βόμβα από Gazprom: Κλείσιμο της στρόφιγγας για λόγους ανωτέρας βίας
Δεν πιάνονται οι στόχοι αποθήκευσης
Ωστόσο, σύμφωνα με υπολογισμούς ευρωπαϊκών διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου (ENTSOG), μια πλήρης διακοπή του ρωσικού εφοδιασμού θα είχε αποτέλεσμα η ΕΕ να πιάσει μόνο το 80% των στόχων αποθήκευσης, πιθανώς μάλιστα το 65% έως 71%, που συνεπάγεται ελλείψεις 20 bcm κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Αυτό σημαίνει ότι αρκετές χώρες της ΕΕ θα κινδύνευαν «να ξεμείνουν σε πολύ χαμηλά ποσοστά μέχρι το τέλος του χειμώνα», καθιστώντας δύσκολη την αναπλήρωση των προμηθειών για το επόμενο έτος.
Ετσι κανείς δεν θα μπορέσει να σταματήσει το ξέφρενο ράλι στις τιμές αερίου και ενέργειας, που θα σημάνει η μη επαναλειτουργία του Nord Stream 1. Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την διαφοροποίηση πηγών εφοδιασμού, πάει αργά, και προβλέπει την ενίσχυση του Νότιου Διαδρόμου με στόχο τα 20 δισ. κυβικά το 2027 από 10 δισ. κυβικά σήμερα, και 12 δισ. κυβικά το 2023.
Το μαρτύριο της σταγόνας
Στο μεταξύ η Gazprom, ετοιμάζεται να υποβάλει την Ευρώπη στο… μαρτύριο της σταγόνας, και όπως ανακοίνωσε σε εταιρείες-πελάτες της δεν μπορεί να εγγυηθεί την προμήθεια φυσικού αερίου.
Ηδη στις 14 Ιουνίου, η Gazprom είχε μειώσει τη δυναμικότητα του αγωγού στο 40%, επικαλούμενη την καθυστέρηση μιας τουρμπίνας που συντηρείται στον Καναδά από τον προμηθευτή εξοπλισμού Siemens Energy. Ομως πρόκειται για ανταλλακτικό που επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί μόνο από το Σεπτέμβριο, πράγμα που σημαίνει ότι η απουσία του δεν θα μπορούσε να είναι ο πραγματικός λόγος για την πτώση των ροών αερίου πριν από τη συντήρηση.
Καθώς η Ευρώπη κάνει ένα αγώνα δρόμου για να γεμίσει κατά 80% τις αποθήκες αερίου μέχρι τον Οκτώβριο από 40% που είναι σήμερα, είναι βέβαιο ότι η Gazprom θα κάνει ό,τι μπορεί για να εμποδίσει την επίτευξη αυτού του στόχου, ή έστω να κάνει την Ευρώπη να τον πληρώσει πολύ ακριβά.
Ετσι χθες, σε επιστολή που περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου Reuters με ημερομηνία 14 Ιουλίου, ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός ανέφερε ότι κηρύσσει ανωτέρα βία στις προμήθειες, επικαλούμενος «έκτακτες συνθήκες».
Οπως σημειώνει το Reuters, η ρήτρα «ανωτέρας βίας» είναι συνήθης στις επιχειρηματικές συμβάσεις και καθορίζει ακραίες περιστάσεις που απαλλάσσουν ένα μέρος από τις νομικές του υποχρεώσεις.
Η Uniper, ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία, ήταν μεταξύ των πελατών που δήλωσαν ότι έλαβαν επιστολή και ότι απέρριψε επίσημα τον ισχυρισμό ως αδικαιολόγητο. Η RWE, ο μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας της Γερμανίας και έτερος εισαγωγέας ρωσικού φυσικού αερίου, δήλωσε επίσης ότι έλαβε ειδοποίηση ανωτέρας βίας.
Η Ευρώπη φοβάται ότι η Μόσχα θα μπορούσε να κρατήσει τον αγωγό εκτός λειτουργίας σε αντίποινα για τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, εντείνοντας μια ενεργειακή κρίση που κινδυνεύει να οδηγήσει την περιοχή σε ύφεση.
Διπλασιασμός του Νότιου Διαδρόμου
Η ενεργειακή συμφωνία που υπογράφηκε χθες στο Μπακού μεταξύ της ΕΕ και του Αζερμπαϊτζάν, προβλέπει και την επέκταση του Νοτίου Διαδρόμου, με στήριξη στη χρηματοδότησή του, με στόχο το αζέρικο αέριο να μπορεί να καλύψει και τις ανάγκες των Δυτικών Βαλκανίων.
Στόχος είναι να φτάσει η χωρητικότητα του Νοτίου Διαδρόμου τουλάχιστον στα 20 δισ. κ.μ. ετησίως από το 2027 και ήδη τα 12 δισ. κ.μ. από το 2023.
Οπως τονίζεται στο κείμενο, οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν τη σημασία των μακροχρόνιων, προβλέψιμων και σταθερών συμβολαίων αερίου, ώστε να εξασφαλίζεται ασφάλεια για τους παραγωγούς, εξαγωγείς και ιδιοκτήτες των αγωγών, όπως και για τους καταναλωτές. Η διάρκεια των συμβολαίων θα πρέπει να είναι συμβατή με το χρονοδιάγραμμα απανθρακοποίησης της Ευρώπης και να στηρίζει τις επενδύσεις στις απαιτούμενες υποδομές.
Η λειτουργία του Νοτίου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου (που περιλαμβάνει τον αγωγό ΤΑΡ στην Ελλάδα) ήταν η πρώτη προσπάθεια της ΕΕ να διαφοροποιήσει τις πηγές και οδούς προμήθειας φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Σήμερα η απόφαση για διπλασιασμό της δυναμικότητας του Νότιου Διαδρόμου, ενισχύει τη μελλοντική ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης και μαζί το ρόλο της Ελλάδας.
Το συνολικό μήκος του Διαδρόμου είναι 3.500 χιλιόμετρα, και χωρίζεται σε τρία μέρη: στον αγωγό του Νοτίου Καυκάσου (SCP), από το Μπακού στο Ερζερούμ της Τουρκίας, στον αγωγό Trans-Anatolian Pipeline (TANAP), που θα διασχίζει την Τουρκία και φτάνει στα ελληνικά σύνορα στους Κήπους Έβρου, και στον Διαδριατικό Αγωγό Φυσικού Αερίου (TAP), μέσω Ελλάδας, Αλβανίας και Αδριατικής Θάλασσας, ως την Ιταλία.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
