Αν και οι τιμές χονδρικής ενέργειας στην Ελλάδα στο τρίτο τρίμηνο του 2021 δεν κινήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, η χώρα πιέζεται ως προς τις τιμές από το γεγονός ότι εξαρτάται από το φυσικό αέριο και το λιγνίτη περισσότερο από άλλες χώρες, που έχουν το πλεονέκτημα των ΑΠΕ και της πυρηνικής ενέργειας.
Αυτό αναδεικνύεται από τα στοιχεία της νέας έκθεσης της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας το τρίτο τρίμηνο του 2021, στην οποία περιγράφονται οι συνθήκες στην παραγωγή ενέργειας σε κάθε χώρα και παρουσιάζονται οι πολλές διαφορές μεταξύ τους.
Η Ελλάδα δεν έχει τις επιλογές που έχουν χώρες της Βόρειας Ευρώπης που έχουν ανεπτυγμένες ΑΠΕ και πυρηνικά, με αποτέλεσμα παρότι οι τιμές φυσικού αερίου κινήθηκαν ανοδικά δεν μείωσε την παραγωγή ενέργειας από μονάδες αερίου για να αποφύγει τα αυξημένα κόστη του φυσικού αερίου. Ταυτόχρονα αύξησε την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη με το κόστος των ρύπων που συνεπάγεται.
Στο τρίτο τρίμηνο του 2021 σχεδόν σε κάθε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι τιμές ενέργειας έκαναν ρεκόρ (μεταβολές άνω του 100%, 200%, ακόμη και 300%). Η Ιρλανδία παρουσίασε την υψηλότερη τριμηνιαία μέση τιμή (157 €/MWh), η οποία ήταν 323% υψηλότερη από το τρίτο τρίμηνο του 2020 (236% πάνω από τα επίπεδα του τρίτου τριμήνου 2019). Το Ηνωμένο Βασίλειο έγινε η δεύτερη πιο ακριβή αγορά με μέση τιμή 152 €/MWh, η οποία ήταν 277% υψηλότερη σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (256% πάνω από τα επίπεδα του 3ου τριμήνου 2019).
Η Ιταλία κατέγραψε τιμές 125 €/MWh και η Ιβηρική Χερσόνησος 118 €/MWh κατά τη διάρκεια του τριμήνου.
Αυξήθηκε κατά 53% η παραγωγή λιγνίτη
Η παραγωγή λιγνίτη αυξήθηκε στην Ελλάδα (+53%) στο τρίτο τρίμηνο, στη Βουλγαρία (+46%) και στην Κροατία (+8%), αν και το μερίδιο του λιγνίτη παρέμεινε αμετάβλητο στο 29% σε ετήσια βάση, σημειώνεται στην έκθεση. Το μερίδιο της παραγωγής φυσικού αερίου ταυτόχρονα αυξήθηκε σε 23% από 20% κατά τη διάρκεια του τριμήνου, αυξάνοντας τα επίπεδα παραγωγής του κατά 24% σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2020.
Ωστόσο, επισημαίνεται στην έκθεση ότι οι ελληνικές αρχές στο σχέδιο νόμου για το κλίμα, παρουσίασαν τον παροπλισμό των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028 και θα μπορούσε ακόμη και να προωθήσει τον στόχο αυτό μέχρι το τέλος του 2025.
Επίσης, αναφέρεται ότι ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής της Πτολεμαΐδας V (660 MW) θα μετατραπεί σε φυσικό αέριο έως το 2025 και ότι το νέο CCGT της Μυτιληναίος θα προμηθεύει με ηλεκτρικό ρεύμα τη βιομηχανία κατασκευής αλουμινίου από το 2024.
Αν και στην έκθεση δεν αναφέρεται ρητά, τα δεδομένα που παρουσιάζονται, αφήνουν να αιωρείται το ερώτημα: Πώς θα καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας τα επόμενα χρόνια, χωρίς το λιγνίτη και χωρίς αρκετές μονάδες παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο.
Η πορεία των τιμών
Στην Ελλάδα, αναφέρει η έκθεση, οι μέσες τιμές έφτασαν τα 132 €/MWh τον Σεπτέμβριο, υπερβαίνοντας τα προηγούμενα μηνιαία επίπεδα, οδηγώντας σε ανάλογη άνοδο ολόκληρη την αγορά των Ν.Α. Βαλκανίων, καθώς η ελληνική αγορά είναι με διαφορά η αγορά με τη μεγαλύτερη ρευστότητα στην περιοχή. Οι ισχυρές τιμές του φυσικού αερίου σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση οδήγησαν τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας σε άνοδο.
Η μέση τριμηνιαία τιμή αυξήθηκε κατά 170% από έτος σε έτος, σε 117 €/MWh το τρίτο τρίμηνο του 2021, 69% πάνω από το δεύτερο τρίμηνο του 2021 και 92% υψηλότερα από το τρίτο τρίμηνο του 2019. Η μέση τριμηνιαία τιμή αιχμής, αυξήθηκε 177% πάνω από τα επίπεδα του τρίτου τριμήνου 2020 στα 122 €/MWh.
Οι τιμές κινήθηκαν μεταξύ 90 και 105 €/MWh τον Ιούλιο, και άρχισαν να αυξάνονται στην ελληνική αγορά από τις εκτεταμένες πυρκαγιές την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου, αναφέρει η έκθεση, που προκάλεσαν ζημιές σε υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας και κινδύνεψε με διακοπές η ελληνική πρωτεύουσα και άλλα μέρη της χώρας, σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου.
Οι τιμές έφτασαν στο ανώτατο όριο των 175 €/MWh στις 4 Αυγούστου. Τον Σεπτέμβριο, τιμές ανέβηκαν και πάλι κινούμενες μεταξύ 115 και 150 €/MWh με υψηλότερη τιμή στις 16 Σεπτεμβρίου στα 173 €/MWh, λόγω της περιορισμένης προσφοράς στην Ευρώπη, αλλά και των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου και της χαμηλής παραγωγής ΑΠΕ.
Χαμηλότερες τιμές όπου δεν υπάρχει συγκέντρωση
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έκθεσης, οι πιο ανταγωνιστικές αγορές κατέγραψαν χαμηλότερες τιμές έναντι των αγορών με υψηλότερο δείκτη συγκέντρωσης κατά την εξεταζόμενη περίοδο, δηλαδή το 3ο τρίμηνο του 2021. Οι αλλαγές στις τιμές χονδρικής αντανακλώνται πιο γρήγορα στις τιμές λιανικής σε αγορές που εμφανίζουν μικρότερο δείκτη συγκέντρωσης, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός στην λιανική αγορά συνιστά την πιο αποτελεσματική μέθοδο για την μείωση των τιμών λιανικής για τα νοικοκυριά.
Οι αγορές με υψηλά ποσοστά σε συμβόλαια δυναμικής τιμολόγησης επιδεικνύουν χαμηλότερες τιμές έναντι των αγορών με σταθερά τιμολόγια και περνούν οι αλλαγές ταχύτερα σε σχέση με τις αγορές που είναι επιρρεπείς σε σταθερές τιμές. Επιπρόσθετα, η έκθεση της Κομισιόν συμπεραίνει πως οι αγορές χωρίς παρέμβαση στην τιμολόγηση είχαν χαμηλότερες τιμές σε σχέση με αυτές που εφάρμοσαν εργαλεία κρατικής παρέμβασης στην τιμολόγηση, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλλαγές στις τιμές χονδρικής μετακυλίονται ταχύτερα στην πρώτη περίπτωση.
Ωστόσο, όπως αναφέρει, χρειάζεται να ληφθούν υπόψη μια σειρά παράγοντες όπως το ενεργειακό μίγμα, ο αριθμός των προμηθευτών, οι προσφορές, η διαφάνεια των τιμών, η κουλτούρα και η συμπεριφορά αλλαγής προμηθευτή, πριν εξαχθούν συνολικότερα συμπεράσματα ως προς την συμπεριφορά συγκεκριμένων αγορών.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
