Η στήριξη μικρών επιχειρήσεων και νοικοκυριών προκειμένου να υιοθετήσουν την ενεργειακή μετάβαση και να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος της, έρχεται στο προσκήνιο με το νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα (Social Climate Fund).
Το υπουργείο Ενέργειας που έχει αναλάβει να διαμορφώσει το ελληνικό σχέδιο Δράσεων, το οποίο και πρέπει να καταθέσει μέχρι τις 30 Ιουνίου του 2025, θα σχεδιάσει δράσεις ώστε να μειώσει τον οικονομικό αντίκτυπο για ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Συνολικά για την πενταετία 2027–2032 αναμένεται να διατεθούν για την Ελλάδα 4,5 δισ. ευρώ, που θα δοθούν για να ενθαρρύνουν δράσεις ενεργειακής μετάβασης. Στο Σχέδιο θα απαριθμούνται και θα περιγράφονται όλα τα σχεδιαζόμενα μέτρα και οι επενδύσεις για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών, χρηστών μεταφορών και μικροεπιχειρήσεων. Θα πρέπει να αναφέρεται ο αριθμός ευάλωτων νοικοκυριών και εντοπισμός αυτών, όπως και οι ευάλωτες πολύ μικρές επιχειρήσεις και ευάλωτοι χρήστες των μεταφορών και να εξηγείται πώς ορίζεται η ενεργειακή φτώχεια και η οικονομική δυσκολία μετάβασης στον τομέα των μεταφορών σε εθνικό επίπεδο.
Διαβούλευση και στόχευση
Τα σχέδια θα πρέπει να βασίζονται σε διαβούλευση σε επίπεδο χώρας με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, εκπροσώπους οικονομικών και κοινωνικών εταίρων, της κοινωνίας των πολιτών και οργανώσεων νεολαίας, καθώς και άλλων ενδιαφερομένων. Αυτό γίνεται για να διασφαλιστεί ότι τα μέτρα και οι επενδύσεις που αναφέρονται στα σχέδια θα στοχεύουν επαρκώς και θα υποστηρίζουν αποτελεσματικά τις πιο ευάλωτες ομάδες. Η Επιτροπή θα τα αξιολογήσει και θα εκταμιεύσει πληρωμές στα κράτη μέλη μόνο εάν επιτευχθούν τα ορόσημα και οι στόχοι που ορίζονται στα σχέδια.
Για τη χρηματοδότηση αυτών των μέτρων και των επενδύσεων για τη στήριξη των πιο ευάλωτων ομάδων, η SCF θα συγκεντρώσει έσοδα από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων από το ETS2, καθώς και 50 εκατομμύρια δικαιώματα από το υφιστάμενο EU ETS. Μαζί με την υποχρεωτική συνεισφορά 25% των κρατών μελών στα σχέδιά τους για το κοινωνικό κλίμα, η SCF θα πρέπει να κινητοποιήσει τουλάχιστον 86,7 δισεκατομμύρια ευρώ δημόσιας χρηματοδότησης κατά την περίοδο 2026–2032. Από αυτά τα 4,5 δισ. ευρώ θα στηρίξουν το ελληνικό Σχέδιο Δράσης.
Ενεργειακή φτώχεια και φτώχεια κινητικότητας
Η ενεργειακή φτώχεια αναφέρεται σε νοικοκυριά που επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της μετάβασης προς την κλιματική ουδετερότητα. Η φτώχεια κινητικότητας αναφέρεται σε νοικοκυριά που έχουν υψηλό κόστος μεταφοράς ή περιορισμένη πρόσβαση σε οικονομικά προσιτά δημόσια ή εναλλακτικά μέσα μεταφοράς.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, το Κοινοβούλιο επεδίωξε συγκεκριμένη εστίαση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα νησιά, οι ορεινές περιοχές και οι λιγότερο ανεπτυγμένες και απομακρυσμένες περιοχές. Ήθελε επίσης να εμποδίσει την πρόσβαση στο ταμείο για χώρες που δεν σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα ή το κράτος δικαίου.
Κατόπιν αιτήματος του Κοινοβουλίου, το SCF θα ξεκινήσει το 2026, ένα χρόνο πριν επεκταθεί το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS) για να καλύψει τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές (το λεγόμενο «ETS II»).
Η στήριξη θα απευθύνεται μόνο σε μέτρα και επενδύσεις που σέβονται την αρχή του «μην κάνετε σημαντική βλάβη» και στοχεύουν στη μείωση της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα.
Κρίσιμο εργαλείο για μια δίκαιη μετάβαση
Ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Ευρωπαίο επίτροπο για το Κλίμα, το Μηδενικό Ισοζύγιο Εκπομπών και την Καθαρή Ανάπτυξη (Commissioner for Climate, Net Zero and Clean Growth), Βόπκε Χούκστρα, τόνισε ότι ο στόχος που θα υιοθετηθεί προϋποθέτει ρεαλισμό, πολιτική και κοινωνική αποδοχή και διαθέσιμους πόρους.
Ο επίτροπος, μάλιστα, σχολίασε ότι η Ελλάδα αποτελεί παράδειγμα στην κατεύθυνση της πράσινης μετάβασης, όχι μόνο για τη Νότια Ευρώπη, αλλά για την ευρωπαϊκή ήπειρο συνολικά.
→ Διαβάστε επίσης: Ενέργεια: Μέτωπο Ελλάδας με 4 χώρες της Αν. Ευρώπης – Αντιδρούν στις στρεβλώσεις, ανησυχούν για τις τιμές
Επεσήμανε ότι το νέο Ταμείο αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για μια δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς μετάβαση. Το Ταμείο, σύμφωνα με τις προβλέψεις, θα ενισχύσει ευάλωτα νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις και χρήστες μεταφορών που πλήττονται περισσότερο από το κόστος ενέργειας και τις αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς.
Ο κ. Παπασταύρου επεσήμανε την πολιτική της χώρας μας για τον τρόπο επίτευξης του στόχου αυτού, ο οποίος θα πρέπει να παρέχει ευελιξία σε κάθε κράτος-μέλος, ώστε να μπορεί να επιλέξει τα μέσα με τα οποία θα τον πετύχει. Στο σημείο αυτό ανέφερε στον κ. Χούκστρα ότι είναι ανάγκη να υπάρξουν οικονομικά προσιτές, πράσινες, καινοτόμες τεχνολογίες και ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας, ιδίως για να βοηθηθούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η ενεργοβόρος βιομηχανία κατά τη διάρκεια της μετάβασης.
Ο κ. Παπασταύρου υπογράμμισε ότι η χώρα μας θεωρεί απαραίτητο να μελετηθούν σε βάθος οι πιθανές επιπτώσεις του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ 2) –που αφορά στην επέκτασή του στις μεταφορές και στα νοικοκυριά που ξεκινά το 2027– στον πληθωρισμό και στο διαθέσιμο εισόδημα του μέσου πολίτη και ιδιαίτερα στους πιο ευάλωτους.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
