Ηχηρά μηνύματα προς όλες τις κατευθύνσεις, τόσο προς το εσωτερικό όσο και προς το εξωτερικό, έστειλε χθες ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για την παρουσίαση της έρευνας «Ο σφυγμός του επιχειρείν». Ο κ. Παπαλεξόπουλος χτύπησε «καμπανάκι» για την αδράνεια των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπροστά στην απώλεια της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας - «η Ευρώπη χάνει ανταγωνιστικότητα και δεν κάνει κάτι γι αυτό» - στέλνοντας όμως ταυτόχρονα και μήνυμα στην ελληνική κυβέρνηση πως θα υπάρξουν «απώλειες» αν δεν στηρίξει την μετάβαση των επιχειρήσεων στη νέα εποχή με τρόπο αντίστοιχο άλλων κυβερνήσεων, όπως για παράδειγμα σε Γερμανία και Γαλλία.
«Γίνονται προσπάθειες, υπάρχει πρόοδος, αλλά οι απαιτήσεις της εποχής απαιτούν πιο τολμηρές, πιο γενναίες και πιο ριζοσπαστικές τομές» είπε χαρακτηριστικά, ερωτώμενος αν διαπιστώνει «μεταρρυθμιστική κόπωση» στην κυβέρνηση.
Η ακρίβεια αντιμετωπίζεται από μια καλά λειτουργούσα αγορά. Εκεί πρέπει να επικεντρωθούμε και όχι στην υπερρύθμιση κάθε λεπτομέρειας
Ελέφαντας στο δωμάτιο η ακρίβεια
Την ίδια στιγμή όμως έστειλε μήνυμα προς την οδό Νίκης και το υπουργείο Ανάπτυξης, μιλώντας για το μείζον πρόβλημα της ακρίβειας, το οποίο πρόβλημα χαρακτήρισε μάλιστα ως «ο ελέφαντας στο δωμάτιο». Το πρόβλημα «δεν θα λυθεί με κατασταλτικές παρεμβάσεις υπερ-ρυθμίσεως που οδηγούν τελικά σε απορρύθμιση αλλά με ενίσχυση του ανταγωνισμού για να λειτουργήσει πιο ανταγωνιστικά η αγορά», ξεκαθάρισε. Και για όποιον δεν κατάλαβε το επανέλαβε: «η ακρίβεια αντιμετωπίζεται από μια καλά λειτουργούσα αγορά. Εκεί πρέπει να επικεντρωθούμε και όχι στην υπερρύθμιση κάθε λεπτομέρειας»…
Οι αυξήσεις των μισθών παράγονται δεν διατάσσονται
Αιχμηρός, όμως, ήταν και για το ζήτημα των μισθών, που έχει αναχθεί σε μείζον στοίχημα της κυβέρνησης, με τον πήχη να έχει μπει στα 1.500 ευρώ μέσο μισθό το 2027. «Οι καλύτεροι μισθοί παράγονται, δεν νομοθετούνται ή διατάσσονται. Και παράγονται με τρόπο διατηρήσιμο μακροχρόνια», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαλεξόπουλος, αν και παραδέχτηκε πως οι ελλείψεις εργαζομένων και η στενότητα στην αγορά εργασίας «θα σπρώξει τις αμοιβές προς τα πάνω, δεν έχω αμφιβολία γι αυτό».
Οι καλύτεροι μισθοί παράγονται, δεν νομοθετούνται ή διατάσσονται
Πάντως παραδέχτηκε πως το μείζον πρόβλημα της έλλειψης εργαζομένων δεν έχει απλές εξηγήσεις, αλλά ούτε και απλές λύσεις…
Δύσκολη, επώδυνη και ακριβή η πράσινη μετάβαση
«Η Ευρώπη παραμένει μια από τις λίγες γωνιές που αφελώς ή ηρωικά προσπαθεί να υπερασπιστεί την διεθνή έννομη τάξη όπως την έχουμε συνηθίσει και το διεθνές εμπόριο όπως το έχουμε συνηθίσει», παρατήρησε γλαφυρά ο επικεφαλής του ΣΕΒ, μιλώντας για τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ με τις μεγάλες επιδοτήσεις και την παρεμβατικότητα της Κίνας, που αλλάζουν τον διεθνή χάρτη του εμπορίου και του ανταγωνισμού. Λόγω και των σοβαρών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής ορισμένες χώρες που έχουν την οικονομική δυνατότητα, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, έχουν αρχίσει να επιδοτούν τις επιχειρήσεις τους. «Αυτό βάζει την Ελλάδα σε δύσκολη θέση. Όταν οι άλλοι στηρίζουν την μετάβαση και εμείς δεν το κάνουμε θα υπάρχουν απώλειες», υπογράμμισε ο Πρόεδρος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ.
Η Ευρώπη χάνει ανταγωνιστικότητα και δεν κάνει κάτι γι αυτό
Ο ισχυρός άνδρας του ΣΕΒ διευκρίνισε πως η αλλαγή ενεργειακού μοντέλου θα είναι σε βάθος χρόνου θετική για την Ελλάδα καθώς θα είμαστε – όπως είπε – οι μεγάλοι κερδισμένοι της ενεργειακής αλλαγής. Μέχρι όμως να φτάσουμε εκεί, η ενδιάμεση περίοδος θα είναι «μια δύσκολη επώδυνη και ακριβή μεταβατική περίοδος».
Όπως και στο παρελθόν, ήταν αιχμηρός για το θέμα της ενεργειακής μετάβασης η οποία – όπως είπε – «στοιχίζει πολλά λεφτά σε επενδύσεις πριν δούμε τα οφέλη. Απαιτεί μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές, στις οποίες εμείς είμαστε πολύ πίσω, όπως επίσης σε αποθήκευση (μπαταρίες), διασυνδέσεις κλπ», εξήγησε ο κ. Παπαλεξόπουλος υπογραμμίζοντας πως «χρειαζόμαστε μια αγορά ενέργειας που να δουλεύει αποτελεσματικότερα, χρειαζόμαστε να μην χάσουμε την ανταγωνιστικότητα και των επιχειρήσεων και των βιομηχανιών».
Δυστυχώς, η Ευρώπη θα έχει ανταγωνιστικό μειονέκτημα στο κόστος ενέργειας για αρκετά χρόνια και αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουμε, παραδέχτηκε ο ίδιος. «Δεν ξέρω πόσα χρόνια θα διαρκέσει η μεταβατική περίοδος. Αν όμως η παραγωγή χημικών φύγει από την Ευρώπη δεν χάνεται μόνο προσωρινά ένα εργοστάσιο, αλλά χάνονται όλες οι γνώσεις γύρω από την συγκεκριμένη βιομηχανία. Αν φύγει το αλουμίνιο, που είναι το μέταλλο του μέλλοντος, αν οι αυτοκινητοβιομηχανίες χτίσουν εργοστάσια αλλού…».
Η ενδιάμεση περίοδος της πράσινης μετάβασης θα είναι μια δύσκολη επώδυνη και ακριβή μεταβατική περίοδος
Λύσεις απλές δεν υπάρχουν, ξεκαθάρισε, αλλά «η Ευρώπη και η Ελλάδα πρέπει να βάλουν στην εξίσωση πιο ενεργά το θέμα της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στην κρίσιμη μεταβατική περίοδο». Απαιτούνται κατά τον ίδιο:
- όσο το δυνατόν πιο ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας και
- οικονομική και θεσμική βοήθεια για ταχύτερη πράσινη μετάβαση των επιχειρήσεων
Οι πυλώνες της αισιοδοξίας
Κι αφού το ευρωπαϊκό οικονομικό περιβάλλον είναι δομημένο με μια τέτοια μάλλον δυστοπική αρχιτεκτονική, πού εδράζεται η αισιοδοξία την οποία εξέπεμψε χθες η ηγεσία του ΣΕΒ παρουσιάζοντας την έρευνα «Σφυγμός του επιχειρείν»;
Ο ίδιος ο κ. Παπαλεξόπουλος στην εναρκτήρια δήλωσή του χθες στο Μέγαρο του ΣΕΒ στην οδό Ξενοφώντος στο Σύνταγμα, χαρακτήρισε την Ελλάδα «νησίδα σταθερότητας και προοπτικής» σε έναν κόσμο που καμιά φορά φαίνεται ότι έχει χάσει την πυξίδα του, ενώ υπογράμμισε πως η ετήσια έρευνα του ΣΕΒ για τις επιχειρήσεις καταγράφει πρόοδο και συγκρατημένη αισιοδοξία για το μέλλον.
«Είμαστε σε μια συγκυρία που ένα άλμα προς τα μπροστά είναι εφικτό και θα μας ωφελήσει όλους. Είναι στο χέρι μας, αλλά απαιτεί αποφασιστικότητα, ξεβόλεμα και συνεργασία», επεσήμανε με νόημα. Και αργότερα εξήγησε: «Το ξεβόλεμα θέλει θάρρος, ηγεσία. Η ποιότητα του διαλόγου στη χώρα μας δεν είναι αυτή που θα έπρεπε να είναι. Οι πολιτικοί πρέπει να λαμβάνουν θαρραλέες αποφάσεις ξεβολέματος κάποιων. Οι επιχειρήσεις, αντίστοιχα, αποφάσεις ξεβολέματος εργοδοτών και εργαζομένων. Τα πανεπιστήμια αντιστοίχως κ.ο.κ.».
Αναφορικά με την αισιοδοξία, πάντως, αυτή πηγάζει από μια σειρά από παράγοντες που λειτουργούν συνδυαστικά:
- Οι προοπτικές: Η Ελλάδα είναι πιο φιλική στην επιχειρηματικότητα από ότι πριν από 5-10 χρόνια
- Υπάρχουν άπλετοι πόροι διαθέσιμοι στην οικονομία για επόμενα τρία χρόνια που χρηματοδοτούν μια σειρά από πρότζεκτ
- ο τουρισμός πάει καλά
- η βιομηχανία δείχνει θετικές εξελίξεις
- γίνονται επενδύσεις - «δεν είμαστε ακόμη στο επίπεδο που θέλουμε αλλά γίνονται»
- οι εξαγωγές μας έχουν διπλασιαστεί
«Και όλα αυτά είναι ένας ενάρετος αυτότροφοδοτούμενος κύκλος».
Υπάρχει θέμα ακρίβειας σε ορισμένα προϊόντα και σε ορισμένους κλάδους όχι όμως οριζόντια. Είναι δύσκολο να αναλύσει κανείς έντιμα, ποιο μέρος από όλο αυτό είναι δομικό και πιο είναι συγκυριακό. Ποιο τμήμα είναι εισαγόμενο και πιο εγγενές. Ποιο μέρος λύνεται και ποιο όχι
Τα συστατικά στοιχεία της ακρίβειας
Παρόλα αυτό, υπάρχει και ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» που λέγεται ακρίβεια. «Υπάρχει θέμα ακρίβειας σε ορισμένα προϊόντα και σε ορισμένους κλάδους όχι όμως οριζόντια», παραδέχτηκε ο κ. Παπαλεξόπουλος εξηγώντας πως «είναι δύσκολο να αναλύσει κανείς έντιμα, ποιο μέρος από όλο αυτό είναι δομικό και πιο είναι συγκυριακό. Ποιο τμήμα είναι εισαγόμενο και πιο εγγενές. Ποιο μέρος λύνεται και ποιο όχι»…
Αναλύοντας τους παράγοντες του προβλήματος ο ίδιος στάθηκε στα εξής:
- Το κόστος της ενέργειας είναι ένα δομικό πρόβλημα, το οποίο αντιμετωπίζει όλη η Ευρώπη.
- Είμαστε κοντά στην Ουκρανία και έχουμε εξάρτηση από την χώρα αυτή για διάφορα τρόφιμα
- Τα καιρικά φαινόμενα και το πως έχουν επιδράσει στην αγροτική παραγωγή παίζει ρόλο
Επίσης:
- Η Ελλάδα είναι μια μικρή χώρα με γεωγραφική θέση μακριά από τον πυρήνα της Ευρώπης με μικρές, κυρίως, επιχειρήσεις, ένα δομικό πρόβλημα που δεν λύνεται εύκολα.
Και ο ίδιος κατέληξε πως: «Το πρόβλημα που είναι υπαρκτό δεν θα λυθεί κατά τη γνώμη μας με κατασταλτικές παρεμβάσεις υπερ-ρυθμίσεως που οδηγούν σε απορρύθμιση αλλά με ενίσχυση του ανταγωνισμού για να λειτουργήσει πιο ανταγωνιστικά η αγορά».
Η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα
Για το αν η νέα κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα θα επηρεάσει τα πράγματα προς το χειρότερο, απέφυγε να πάρει ξεκάθαρη θέση. Τις τελευταίες 10ετίες – εξήγησε – έχουμε μια υπέρ το δέον βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας. «Τώρα θα θυσιάσουμε 10% της βελτιστοποίησης για περισσότερη αντοχή». Ειδικά για την Ελλάδα, εξελίξεις τέτοιου είδους που επηρεάζουν τις τιμές της ενέργειας, το λιμάνι του Πειραιά, τα logistics δεν είναι θετικές, είπε αλλά απέφυγε να δώσει αριθμούς. «Όλοι μας γινόμαστε πολύ πιο ευέλικτοι και προσαρμοζόμαστε σε συνεχείς αλλαγές», αρκέστηκε να πει.
Το μείζον στοίχημα με τους μισθούς
Ο επικεφαλής των βιομηχάνων μίλησε και για τους μισθούς, υποστηρίζοντας πως το μείζον δεν είναι αν θα αυξηθούν οι μισθοί, αλλά αν μπορούν να αυξηθούν οι μισθοί «με τρόπο που να είναι διατηρήσιμος μεσομακροπρόθεσμα, συμβαδίζοντας με τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας».
Συμπλήρωσε μάλιστα γλαφυρά πως «οι καλύτεροι μισθοί παράγονται, δεν νομοθετούνται ή διατάσσονται. Και παράγονται με τρόπο διατηρήσιμο μακροχρόνια».
Άρα το ζητούμενο είναι πώς μπορεί η αγορά να παράξει καλύτερους μισθούς. Κατά τον κ. Παπαλεξόπουλο: «όσο παράγουμε περισσότερη καινοτομία, τόσο περισσότερη προστιθέμενη αξία θα υπάρχει και μεγαλύτερο περίσσευμα για τους εργαζόμενους. Όσο περισσότερη βιομηχανία έχουμε, τόσο καλύτερους μέσους μισθούς θα έχουμε. Όσο περισσότερους εργαζομένους έχουμε με δεξιότητες που να μπορούν να προσφέρουν κάτι που να ανταμειφθεί αντιστοίχως, τόσο καλύτερους μισθούς θα έχουμε στην Ελλάδα. Όσο επενδύουμε και παραμένουμε τεχνολογικά ενήμεροι, τόσο καλύτερους μισθούς θα έχουμε».
Μιλώντας για τον μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας, παρατήρησε πως στη σημερινή εποχή θα ήταν «επικίνδυνο να παραμείνουμε στους ίδιους τρόπους σκέψης για τις αμοιβές».
Παραδέχτηκε πως οι ελλείψεις εργαζομένων και η στενότητα στην αγορά εργασίας θα σπρώξουν τις αμοιβές προς τα πάνω, «δεν έχω αμφιβολία γι αυτό». Το ζητούμενο όμως είναι «πώς μπορούμε να μεγιστοποιήσουμε το όφελος για όλους χωρίς να χάσουμε την ανταγωνιστικότητα».
Γι αυτό και ο διάλογος, όπως είπε, των κοινωνικών εταίρων δεν πρέπει να περιορίζεται στον ελάχιστο μισθό, αλλά να επεκτείνεται σε όλα τα μείζονα θέματα της αγοράς εργασίας, την ευελιξία, τις δεξιότητες «για να μπορέσουμε να έχουμε καλύτερη παραγωγικότητα και καλύτερους μισθούς με τρόπο μακροχρόνια διατηρήσιμο».
Το μείζον είναι αν μπορούν να αυξηθούν οι μισθοί με τρόπο που να είναι διατηρήσιμος μεσομακροπρόθεσμα
Οι ελλείψεις εργαζόμενων
Οι ελλείψεις εργαζομένων, άλλωστε, είναι ένα φαινόμενο όχι μόνο ελληνικό αλλά και διεθνές. Ωστόσο στην Ελλάδα είναι πιο έντονο, ίσως λόγω εκπαιδευτικού συστήματος, ενώ οι τεχνολογικές επαναστάσεις το καθιστούν ακόμη πιο έντονο. «Τώρα βλέπουμε ότι ενώ επισήμως η ανεργία βρίσκεται κοντά στο 10%, ολοένα και περισσότερες εταιρείες λένε πως δεν βρίσκουν εργαζόμενους για τα ξενοδοχεία, για τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα, για να μαζέψουν ελιές κ.ο.κ. Οι εξηγήσεις δεν είναι απλές. Ομοίως και οι λύσεις», παραδέχτηκε.
Πριν μιλήσουμε για μετανάστευση σημασία έχει να δούμε περισσότερο τι μπορούμε να κάνουμε εμείς, παρατήρησε, εξηγώντας πως η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης γυναικών στην οικονομία, φτωχές επιδόσεις στον τρόπο που ενσωματώνουμε τους νέους στην παραγωγικής διαδικασία, μια παράδοση να μην εκμεταλλευόμαστε όσο θα μπορούσαμε τους ηλικιωμένους. «Το δημογραφικό είναι αμείλικτό. Και αν είναι αναπόφευκτο να μειωθούν οι Ελληνες που θα μπορούν να δουλέψουν, μια από τις βασικές συζητήσεις της επόμενης ημέρας είναι τι μετανάστευση θέλουμε να έχουμε»…
Για παράδειγμα, η εξέλιξη στην τεχνητή νοημοσύνη τα επόμενα λίγα χρόνια θα αλλάξει ξανά την εξίσωση που υπάρχει τώρα στο τραπέζι. «Είμαστε ακόμη στις πρώτες φάσεις της επανάστασης» και θα αλλάξουν πολλά στην πορεία. «Συνεπώς, είναι πιθανό σε λίγα χρόνια οι δεξιότητες πληροφορικής να είναι λιγότερο σημαντικές, διότι θα γίνονται όλα αυτόματα και το ζητούμενο θα είναι να υπάρχουν άνθρωποι με ευρύτητα πνεύματος ώστε να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά την τεχνητή νοημοσύνη».
Και η συζήτηση για τα πανεπιστήμια
Στο ίδιο πλαίσιο, η συζήτηση που γίνεται σήμερα για τα πανεπιστήμια θα μπορούσε να είναι πολύ πιο παραγωγική. «Το θέμα δεν είναι ιδιωτικά ή δημόσια πανεπιστήμικα. Αλλά πώς θα αναβαθμίσουμε συνολικά τις γνώσεις και τις δεξιότητες. Είμαστε σαφώς υπέρ της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευση, υπέρ της καλύτερης δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, υπέρ αλλαγών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και υπέρ του μοντέλου οι επιχειρήσεις να εμπλέκονται στη δια βίου μάθηση, να επανεκπαιδεύουν και να δίνουν δεξιότητες».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
