Η έρευνα της ICAP CRIF, που παρουσιάστηκε από τη Σταματίνα Παντελαίου, Διευθύντρια Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών στο πλαίσιο του 1ου ESG Summit, αποκαλύπτει κρίσιμες πτυχές της υιοθέτησης βιώσιμων πρακτικών από τις ελληνικές επιχειρήσεις. Παρόλο που η συντριπτική πλειονότητα των εταιρειών αναγνωρίζει τη σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης – με μέση αξιολόγηση 8,4/10 – η εφαρμογή πρακτικών ESG παραμένει περιορισμένη. Η αυτοαξιολόγηση των επιχειρήσεων καταγράφεται στο 5,7/10, ενώ ο μέσος βαθμός υιοθέτησης ESG δράσεων σε εθνικό επίπεδο δεν ξεπερνά το 4,4/10, υποδεικνύοντας ένα σαφές «χάσμα δράσης».

Όσον αφορά τη διάθεση κονδυλίων, το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων το 2024 επικεντρώθηκε σε περιβαλλοντικές δράσεις (40%), ενώ ακολούθησαν οι κοινωνικές πρωτοβουλίες (34%) και η εταιρική διακυβέρνηση (26%). Αξιοσημείωτο είναι ότι πάνω από τις μισές επιχειρήσεις αύξησαν τις ESG δαπάνες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ενώ το 87% αυτών επένδυσε λιγότερα από 200.000 ευρώ, δείχνοντας ότι οι περισσότερες δράσεις παραμένουν περιορισμένες σε κλίμακα.


Η διοίκηση εμφανίζεται ως ο βασικός φορέας ευθύνης για τις ESG στρατηγικές, με το 49% των επιχειρήσεων να δηλώνει πως οι σχετικές πρωτοβουλίες προέρχονται απευθείας από την κορυφή της ιεραρχίας. Ωστόσο, μόλις το 11% διαθέτει εξειδικευμένη Διεύθυνση Βιώσιμης Ανάπτυξης, γεγονός που υποδηλώνει την ανάγκη για περισσότερη οργανωτική εξειδίκευση.

Παρά την πρόοδο, το 45% των επιχειρήσεων δεν δημοσιεύει πληροφορίες σχετικά με τις ESG πρακτικές τους, περιορίζοντας τη διαφάνεια. Στον αντίποδα, περίπου οι μισές εταιρείες προχωρούν σε ετήσια αξιολόγηση των ESG επιδόσεών τους, ενώ το 53% θεωρεί εξαιρετικά χρήσιμη τη συγκριτική αξιολόγηση με ομοειδείς επιχειρήσεις.

Η χρήση εξειδικευμένων λογισμικών παρακολούθησης ESG δεικτών παραμένει χαμηλή, καθώς μόνο μία στις δέκα εταιρείες χρησιμοποιεί αντίστοιχα εργαλεία, ενώ μία στις τρεις εξετάζει το ενδεχόμενο να επενδύσει σε τέτοια μέσα. Αντίστοιχα, μόλις το 18% συμμετέχει σε εθνικά ή διεθνή ESG δίκτυα, όπως το UN Global Compact ή ο δείκτης ATHEX ESG.
Σε επίπεδο εφαρμογής περιβαλλοντικών δράσεων, καταγράφονται πρωτοβουλίες όπως η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανακύκλωση, η αξιολόγηση ενεργειακών επιδόσεων και η ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης του προσωπικού. Αντίστοιχα, οι κοινωνικές δράσεις επικεντρώνονται στην παροχή ίσων ευκαιριών, την εκπαίδευση και επιμόρφωση του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και σε πρωτοβουλίες εθελοντισμού και ενίσχυσης ΜΚΟ.
Στο πεδίο της εταιρικής διακυβέρνησης, δίνεται έμφαση στη συμμόρφωση με τον GDPR, την ενσωμάτωση cloud τεχνολογιών, την προώθηση της καινοτομίας, την ισότητα φύλων και την επιλογή προμηθευτών με ESG κριτήρια.



Παρόλα αυτά, σημαντικά εμπόδια εξακολουθούν να περιορίζουν την ευρεία εφαρμογή των ESG στρατηγικών. Κύρια ανασταλτικά στοιχεία αποτελούν το υψηλό κόστος, η δυσκολία μέτρησης των επιδόσεων βιωσιμότητας, η γραφειοκρατία, η έλλειψη γνώσης από πλευράς διοίκησης και προσωπικού, καθώς και η απουσία ενός σταθερού εθνικού ρυθμιστικού πλαισίου.

Τέλος, τα βασικά οφέλη που καταγράφονται από την εφαρμογή ESG πρακτικών περιλαμβάνουν την ενίσχυση της κοινωνικής εικόνας της επιχείρησης, την εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο, την εκπαίδευση στελεχών και τη σταδιακή μετάβαση σε μια νέα εποχή βιώσιμης επιχειρηματικότητας με τη στήριξη καινοτόμων εργαλείων και κρατικών κινήτρων.

Τα κυριότερα σημεία της παρουσίασης
- Υψηλή σημασία, αλλά χαμηλός βαθμός υιοθέτησης:
-Η βιώσιμη ανάπτυξη βαθμολογείται με 8,4/10 σε σημασία, αλλά ο βαθμός εφαρμογής ESG πρακτικών στην εταιρεία είναι 5,7/10 και ο μέσος όρος πανελλαδικά 4,4/10.
- Κατανομή δαπανών ESG (2024):
-40% των κονδυλίων κατευθύνθηκαν σε περιβαλλοντικές δράσεις, 34% σε κοινωνικές και 26% σε εταιρική διακυβέρνηση.
-Το 56% των επιχειρήσεων αύξησε τις ESG δαπάνες το 2024 σε σχέση με το 2023.
-Το 87% δαπάνησε λιγότερα από €200.000.
- Διοικητική ευθύνη για ESG:
-Το 49% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι η Διοίκηση είναι υπεύθυνη για τις ESG δράσεις, ενώ μόνο 11% διαθέτει ειδική Διεύθυνση Βιώσιμης Ανάπτυξης.
- Δημοσιοποίηση ESG στοιχείων:
-Το 45% των επιχειρήσεων δεν δημοσιεύει καμία πληροφορία για τις ESG πρακτικές τους.
- Ετήσια αξιολόγηση ESG επιδόσεων:
-Το 50% των επιχειρήσεων αξιολογεί τις επιδόσεις της σε ετήσια βάση.
-Το 53% θεωρεί πολύ έως πάρα πολύ χρήσιμη τη συγκριτική αξιολόγηση ESG.
- Χρήση εργαλείων & συμμετοχή σε δίκτυα:
-Μόνο το 12% χρησιμοποιεί λογισμικό ESG, ενώ το 18% συμμετέχει σε εθνικά/διεθνή ESG δίκτυα.
- Περιβαλλοντικές δράσεις:
-Oι πιο διαδεδομένες πρακτικές είναι η ενεργειακή απόδοση, χρήση ΑΠΕ, ανακύκλωση, περιβαλλοντική συνείδηση προσωπικού.
- Κοινωνικές δράσεις:
-Ισότητα, εκπαίδευση προσωπικού, πρόσθετες παροχές, εθελοντισμός, ενίσχυση ΜΚΟ.
- Δράσεις εταιρικής διακυβέρνησης:
-Συμμόρφωση με GDPR, προώθηση καινοτομίας, επιχειρηματική ηθική, ίσες αποδοχές, επιλογή συνεργατών βάσει ESG κριτηρίων.
- Κύρια εμπόδια στην υλοποίηση ESG:
-Κόστος, έλλειψη γνώσης, γραφειοκρατία, ανεπαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο, περιορισμένοι πόροι μικρότερων επιχειρήσεων.
- Οφέλη από ESG:
-Εκπαίδευση στελεχών, συμμόρφωση με κανονισμούς, κοινωνική αναγνώριση, κίνητρα από την πολιτεία, βελτίωση αποδοτικότητας και ανθεκτικότητας.