Από τα στοιχεία που παρουσίασε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας, προκύπτει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα του λιανικού εμπορίου. Η υποχώρηση της δραστηριότητας στο λιανικό εμπόριο ήταν ηπιότερη σε σχέση με το σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο υπήρξαν σημαντικές διαφοροποιήσεις: κλάδοι που συνδέονται με το διαδίκτυο και την πληροφορική, τα τρόφιμα και τα φαρμακευτικά κατέγραψαν αύξηση κύκλου εργασιών, όμως, άλλες δραστηριότητες όπως κοσμήματα, υποδήματα και κλωστοϋφαντουργία, καύσιμα, παιχνίδια κ.α. σημείωσαν μεγάλη πτώση πωλήσεων. Όπως ανέφερε ο κ. Βέττας, τα προγράμματα στήριξης που ενεργοποίησε η κυβέρνηση συνέβαλαν στην ανάσχεση των επιπτώσεων της πανδημίας και των περιορισμών που τέθηκαν. Σύμφωνα με τα στοιχεία, γενικά η πτώση της κατανάλωσης των νοικοκυριών στην Ελλάδα το 2020 ήταν μικρότερη του μέσου όρου της ΕΕ και της Ευρωζώνης.

Στα 900 εκατ. ευρώ ο «τζίρος πανικού» - Δύσκολη η συνέχεια

Ξεκινώντας από τους... κερδισμένους της πανδημίας, δηλαδή το οργανωμένο λιανεμπόριο, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), Κωνσταντίνος Μαχαίρας έκανε λόγο για… πρόσκαιρα κέρδη.

Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι οι οργανωμένες αλυσίδες – οι οποίες πραγματοποιούν τζίρο περίπου 11 δισ. ευρώ επί συνόλου 23 δισ. που αφορά στο εμπόριο τροφίμων – επωφελήθηκαν από την πανδημία με έναν «τζίρο πανικού» της τάξης των 900 εκατ. ευρώ.

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, δημιουργήθηκαν επιπλέον έξοδα 160 εκατ. ευρώ.

Θέλοντας να δώσει την εικόνα με νούμερα σημείωσε: «τα έξοδα αυξήθηκαν 1,45% σε μία αγορά όπου η μέση κερδοφορία είναι 2,5%. Όσες εταιρείες έχουν περιθώριο κέρδους μέχρι 2,2% είναι... πτωχευμένες, όσες έχουν περιθώρια από 2,3% μέχρι 3,5%-4% απλά εξυπηρετούν τα δάνειά τους, ενώ από 4% και πάνω θεωρείται μία εταιρεία υγιής».

Πρόσθεσε δε πως «στη συνέχεια, πολύ δύσκολα θα διατηρηθούν οι τζίροι και παράλληλα να επιστρέψουν τα έξοδα σε μια κανονικότητα.

Η πανδημία προσέφερε προσωρινή ανάπαυλα στον κλάδο, αλλά θα επιστρέψει σε ισχυρότερο ανταγωνισμό».

Ανέφερε ότι τα μεγάλα καταστήματα, άνω των 2.500 τ.μ. είχαν πολύ μεγαλύτερο πλεονέκτημα σε τζίρο και σε μερίδια, όταν την περίοδο 2016-2019 οι εταιρείες κοίταζαν πως θα απαλλαγούν από αυτά.

Νέα εμπορική στρατηγική

Ο κ. Μαχαίρας τόνισε ότι την επόμενη διετία, κάποιες από τις ευνοημένες εταιρείες της πανδημίας, για να μπορέσουν να διατηρήσουν τα μεγέθη τους πρέπει να περάσουν σε μία νέα εμπορική στρατηγική. «Ή θα μειώσουν περαιτέρω τις τιμές ανά κωδικό, ή θα αλλοιώσουν την ποιότητα των προϊόντων που προσφέρουν τόνισε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ότι «η αγορά θα πρέπει να ισορροπήσει. Ο τζίρος που πέτυχαν είναι πρόσκαιρος. Όταν ανοίξει σταδιακά η εστίαση θα πάρει τζίρο από το οργανωμένο λιανεμπόριο και τις μικρές επιχειρήσεις του λιανεμπορίου τροφίμων, το μαγείρεμα στο σπίτι θα μειωθεί, τα εισοδήματα θα συρρικνωθούν».

Εκτίμησε δε ότι οι εταιρείες πρέπει να δώσουν έμφαση στη διαφορετικότητα, στην ψηφιοποίηση και την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών δικτύων, καθώς την επόμενη πενταετία θα αλλάξουν οι καταναλωτικές συνήθειες στις βασικότερες ηλικιακές ομάδες, προσδοκώντας ήπια ετήσια ανάπτυξη για τον κλάδο με ρυθμούς 2%-3%.

Καλύτερη στόχευση

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα στήριξης της οικονομίας σημείωσε την ανάγκη αυτά να χορηγούνται με αντικειμενικά κριτήρια και καλύτερη στόχευση, και όχι οριζόντια, καθώς και την προετοιμασία για την στήριξη των επιχειρήσεων ώστε να επιτευχθεί η αποτελεσματική επανεκκίνησή τους. Περιέγραψε επίσης τις πολύ μεγάλες αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στο λιανικό εμπόριο πρώτα στις ΗΠΑ και παγκοσμίως και που θα επηρεάσουν ισχυρά και την ελληνική αγορά.

Κλάδοι διαφορετικών ταχυτήτων

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), Γιώργος Καρανίκας, υπογράμμισε την ιδιαιτερότητα του λιανικού εμπορίου λόγω των πολλών διαφορετικών δραστηριοτήτων που το συνθέτουν. Υπήρξαν κλάδοι, τόνισε, που σημείωσαν αύξηση εργασιών (όπως π.χ. τα κρεοπωλεία, τα μαναβικά κλπ.) αλλά και άλλοι που βιώνουν μια δραματική μείωση και έχουν υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές λόγω της μη λειτουργίας των καταστημάτων κάνοντας λόγο ακόμη και για...απελπισία. Ανέφερε χαρακτηριστικά τους κλάδους ένδυσης, υπόδησης και καλλυντικών όπου υπέστησαν πτώση του τζίρου από 35% μέχρι 45%.

«Τα... λεφτόδεντρα έχουν τελειώσει»

Είναι πολύ σημαντικό, τόνισε, να υπάρξουν στοχευμένες πολιτικές στήριξης των τομέων του εμπορίου που έχουν δεχθεί τις μεγαλύτερες πιέσεις. Σημείωσε ακόμη ότι τα μέτρα στήριξης της πολιτείας θα πρέπει να είναι δίκαια - να μην υπάρχουν διαφορετικά μέτρα και σταθμά για τις μεγάλες αλυσίδες - ενώ ήταν θετικός σε ένα σταδιακό άνοιγμα των καταστημάτων καθώς ο κόσμος έχει κουραστεί ψυχολογικά, προσθέτοντας με έμφαση ότι οι υγειονομικοί κίνδυνοι στα μικρά καταστήματα είναι περιορισμένοι.

Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «το ζητούμενο είναι η εορταστική περίοδος, να μην χαθεί το Πάσχα. Εμείς με κλειστά τα καταστήματα πρέπει να πληρώνουμε ασφαλιστικές προσφορές, δημοτικά τέλη, δόση εισοδήματος, δόση ΕΝΦΙΑ, ΔΕΗ. Τα... λεφτόδεντρα έχουν τελειώσει. Δεν θέλουμε πισωγύρισμα, αλλά επιστροφή στην κανονικότητα. Να μην ανοίξουμε και κλείσουμε πάλι για τρίτη ή τέταρτη φορά».

Ανακατατάξεις στον χάρτη

Τέλος, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), Αντώνης Μακρής υπογράμμισε στην παρέμβασή του ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας δεν αφορούν μόνο το οικονομικό αλλά και το κοινωνικό πεδίο. Όπως σημείωσε, αναμένεται ευμετάβλητη πορεία στον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων με αντίκτυπο στον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Επιπρόσθετα, τόνισε, θα επιφέρουν ανακατατάξεις στη γεωγραφία του επιχειρηματικού χάρτη λιανικής, αύξηση του ανταγωνισμού και της ελαστικότητας στην προσφορά εργασίας, καθώς επίσης αξιοσημείωτες μεταβολές και διακυμάνσεις στο συμπεριφορικό προφίλ των αγοραστών εξαιτίας της χρήσης ψηφιακών καινοτομιών που θα αλλάξουν τα δεδομένα τα επόμενα χρόνια στο εμπόριο.

Αναφορικά με το ηλεκτρονικό εμπόριο σημείωσε ότι οι περισσότερες πρόστρεξαν σε μία εναλλακτική, έπρεπε να κάνουν κάτι από το να κάθονται άπραγες με την λογική όμως «από το ολότελα, καλή κι η Παναγιώτενα» τονίζοντας ότι δεν μπορούν να καλυφθούν οι απώλειες του τζίρου από τα φυσικά καταστήματα.

Πρόσθεσε ότι χάρη στα clouds, από 5%-6% που ήταν το ποσοστό του ecommerce προ πανδημίας επί του συνολικού τζίρου έφθασε ακόμη και στο 70%-75% του τζίρου, ωστόσο θεωρεί ότι αφού περάσει η κρίση, το ποσοστό αυτό θα... κάτσει περίπου στο 20% του τζίρου, συν ένα 10% ακόμη από τους τζίρους που γίνονται μέσω των call centers. Ανέφερε ότι το πρόβλημα του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι πώς θα αντικατασταθεί ο πωλητής από την τεχνητή νοημοσύνη, τονίζοντας ότι “πρέπει να συνδεθούν οι μηχανές στο back office με τους ανθρώπους στο front office, την πώληση την κάνουν οι άνθρωποι».

«Πρέπει να ανοίξουν όλοι μαζί»

Τέλος, σημείωσε ότι η συζήτηση περί σταδιακού ανοίγματος των καταστημάτων δεν είναι σκόπιμη, καθώς δεν μπορεί να γίνει διαχωρισμός της αγοράς. «Η αγορά είναι ενιαία, και τα προβλήματα ενιαία και πρέπει να λυθούν ενιαία. Πρέπει να ανοίξουν όλοι μαζί» τόνισε χαρακτηριστικά. Σχετικά με το πότε αναμένεται να ανοίξει η αγορά δεν έδειξε ιδιαίτερα αισιόδοξος δίνοντας μία πιο λογική ημερομηνία το Σάββατο 17 Απριλίου, πάντα σε συνάρτηση με την πορεία της πανδημίας, καθώς τα self test θα αργήσουν να έρθουν.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!