Την επέκταση και στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα δεν αποκλείει ο μεγιστάνας από το Καζακστάν Τιμούρ Τουρλόφ, ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Freedom Holding Corp. σε συνέντευξη που παραχώρησε σε έλληνες δημοσιογράφους στα γραφεία της Freedom Capital Markets στη Νέα Υόρκη, με αφορμή το παγκόσμιο πρωτάθλημα σκακιού Rapid & Blitz της Διεθνούς Σκακιστικής Ομοσπονδίας (FIDE) που διεξήχθη πρόσφατα, με χορηγό την Freedom Holding, «μαμά» εταιρεία της πλατφόρμας Freedom24.
Ο πολυσχιδής επιχειρηματίας που, με έδρα το Καζακστάν, έχει κατακτήσει ήδη τον Nasdaq, οκταπλασιάζοντας την κεφαλαιοποίηση της εταιρείας του πάνω από τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ μέσα σε 5 χρόνια, δεν αποκλείει πιθανές συνεργασίες ή εξαγορές στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, αν και προτεραιότητά του παραμένει – όπως είχε αποκαλύψει μιλώντας πρόσφατα στην «Η» από την Κύπρο – η απόκτηση τραπεζικής άδειας στην Ευρώπη.
«Φυσικά θέλουμε πολύ να επεκτείνουμε το ψηφιακό μας οικοσύστημα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Θα προτιμήσουμε να ξεκινήσουμε με την τραπεζική άδεια και μια άδεια ασφαλιστικών υπηρεσιών και στη συνέχεια να συνεργαστούμε ή να αποκτήσουμε κάποιες start up επιχειρήσεις ηλεκτρονικού εμπορίου. Τότε, ίσως, να προχωρήσουμε σε κάποια συνεργασία στην αγορά τηλεπικοινωνιών για παράδειγμα, ή ακόμα και σε κάποιες εξαγορές», είπε σε έλληνες δημοσιογράφους που τον συνάντησαν στην Νέα Υόρκη, με αφορμή το παγκόσμιο πρωτάθλημα της FIDE, που φιλοξενήθηκε στο εμβληματικό Cipriani Wall Street.
Xρηματοδοτούμε εκατοντάδες χιλιάδες κινητά τηλέφωνα στο Καζακστάν ως τράπεζα
Και εξηγεί περαιτέρω: «Εάν βρούμε έναν αξιόλογο επαγγελματία εταίρο, θα προτιμήσουμε να συνεργαστούμε μαζί του, παρά να προχωρήσουμε σε εξαγορά. Στην περίπτωση που δεν βρούμε τους κατάλληλους συνεργάτες, τότε σκεφτόμαστε πώς να διαχειριστούμε μόνοι μας μια δραστηριότητα. Ενίοτε η τακτική που ακολουθούμε στο Καζακστάν δεν απαραίτητα ίδια με ό,τι κάνουμε την Ευρώπη, γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι προτεραιότητά μας να διευθύνουμε μόνοι μας όλες τις δραστηριότητες. Δεν είναι πολύ αποτελεσματικό. Αντίθετα, εάν βρούμε έναν αποτελεσματικό εταίρο, θα προτιμήσουμε να συνεργαστούμε μαζί του».
Το παράδειγμα του Καζακστάν
Αναφερόμενος και στη στρατηγική με την οποία η εταιρεία του δραστηριοποιείται στις τηλεπικοινωνίες, στο Καζακστάν, ο ίδιος εξηγεί: «Η γενική στρατηγική μας είναι να οικοδομήσουμε ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό οικοσύστημα χρηματοπιστωτικών lifestyleπροϊόντων ηλεκτρονικού εμπορίου, που να είναι προσβάσιμα όλα από ένα “single stopshop”. Στο Καζακστάν, παρέχουμε υπηρεσίες για χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες, δάνεια, πληρωμές, ηλεκτρονικά παντοπωλεία, αεροπορικά εισιτήρια, εισιτήρια αθλητικών αγώνων, ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης, eSIM κ.λπ.
Έτσι, κατά τη γνώμη μας, ένα πλήρως αναπτυγμένο οικοσύστημα μπορεί να προσφέρει πολλές συνέργειες, πολλές γνώσεις και πολλά δεδομένα για να κάνει τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες πιο ελκυστικές, πιο ανταγωνιστικές και με λογικές τιμές, ώστε να εξοικονομήσουμε χρόνο στους πελάτες μας, αλλά και να αποφύγουμε περιττά έξοδα από την πλευρά της τράπεζας.
Ελπίζω, λοιπόν, ότι αυτό θα είναι αμοιβαία επωφελές, διότι θα μπορούμε να προσφέρουμε το σωστό προϊόν, την κατάλληλη στιγμή, με ένα λογικό κόστος, χωρίς να απαιτήσουμε από τον πελάτη να παρέχει πολλά έγγραφα, καθώς θα είμαστε σε θέση να συλλέξουμε πολλές πληροφορίες -με την άδεια του πελάτη- από το οικοσύστημά μας. Αυτή είναι η γενική ιδέα.
Μέχρι στιγμής, έχουμε ήδη προβεί σε κάποιες ενέργειες που μας φέρνουν πιο κοντά στην υλοποίηση του πλάνου μας: Για παράδειγμα ιδρύσαμε τη Freedom Telecom στο Καζακστάν επειδή οι παροχή υπηρεσιών στις τηλεπικοινωνίες παίζει σημαντικό ρόλο για να αποκτήσουμε νέους πελάτες, με χαμηλότερο κόστος.
Γι’ αυτό, σε αυτό το ψηφιακό οικοσύστημα, χρηματοδοτούμε την αγορά εκατοντάδων χιλιάδων κινητών τηλεφώνων στο Καζακστάν, λειτουργώντας ως τράπεζα. Πιστεύουμε ότι αν παρέχουμε την κάρτα SIM και τη χρηματοδότηση συσκευής ώστε να κερδίσουμε χρήματα από τη μεταπώληση αυτού του κινητού τηλεφώνου -να έχουμε δηλαδή το περιθώριο λιανικής του κινητού- θα είμαστε σε θέση να κάνουμε μια καλύτερη προσφορά στους πελάτες μας, από οποιονδήποτε άλλο ανταγωνιστή που έκανε θα μόνο μέρος της δραστηριότητας αυτής (π.χ. την πώληση της συσκευής μόνο).
Σε αυτή την τακτική βασίζεται και η προσπάθειά μας να οικοδομήσουμε συνέργειες μεταξύ των επιχειρήσεων τηλεπικοινωνιών και του ψηφιακού οικοσυστήματος που διαθέτουμε. Έτσι, μπορούμε να κάνουμε τις τηλεπικοινωνίες πιο αποτελεσματικές, παροτρύνοντας και τις παλαιότερες επιχειρήσεις που διαφέρουν, να συντονιστούν, ώστε τελικά να παίξουμε ένα “ενδιαφέρον παιχνίδι”, όλοι μαζί στη σκακιέρα μας».
Ο ίδιος περιγράφει και τον τρόπο που κινείται επιχειρηματικά, ιδρύοντας πολλές start up επιχειρήσεις. «Αν αυτές οι νεοφυείς επιχειρήσεις γίνουν κερδοφόρες, θα καταστούν και πολύτιμες για τα οικοσυστήματα που διαχειριζόμαστε. Στην περίπτωση, λοιπόν, που το οικοσύστημα αποκτήσει μια start up, έχουμε μία εικόνα από τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουμε. Δεν κερδίζουμε απαραίτητα χρήματα από αυτό, αλλά για πολλές επιχειρήσεις, είναι πολύ καλύτερο να αναπτυχθούν αρχικά εκτός της εταιρείας χαρτοφυλακίου (holding) και στη συνέχεια να εξαγοραστούν από αυτή».
Το αεροδρόμιο Καραγκάντα
Στο ίδιο πνεύμα μιλά για την απόκτηση μετοχών στο αεροδρόμιο της Καραγκάντα του Καζακστάν, κίνηση την οποία αποκαλεί στρατηγικής σημασίας για το πλάνο της εταιρείας στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Το κύριο δυναμικό του συγκεκριμένου αεροδρομίου είναι οι υπηρεσίες cargo, που ήταν και το κίνητρο της εξαγοράς. «Κατά τη γνώμη μας, η αγορά μετοχών του αεροδρομίου ήταν απαραίτητη για να αποκτήσουμε σημαντική θέση στο ηλεκτρονικό εμπόριο του Καζακστάν. Στην πραγματικότητα, έχουμε ήδη μεγάλο μερίδιο αγοράς στα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης και στα είδη παντοπωλείου. Εισάγουμε ήδη πολλά αγαθά στη χώρα, για να στηρίξουμε το ηλεκτρονικό μας εμπόριο.
Πιστεύω ότι και η θέση του αεροδρομίου ενδείκνυται για τη σύμπραξη που θα οδηγήσει στην οικοδόμηση μιας μεγάλης υποδομής ηλεκτρονικού εμπορίου. Και στο τέλος της ημέρας, για να σιγουρευτούμε ότι θα έχουμε εύκολη πρόσβαση στα αγαθά, θα πρέπει να μπορούμε να ελέγχουμε ένα μέρος της υποδομής. Στην περίπτωση της Ευρώπης, ειδικά αν έχουμε κάποιον επαγγελματία ομόλογό μας είναι εύκολο να διαπραγματευτούμε. Στο Καζακστάν, μερικές φορές δεν έχουμε ομολόγους να διαπραγματευτούμε όποτε το να έχουμε πρόσβαση στον έλεγχο της υποδομής είναι αναγκαίο για να δουλέψει σωστά το οικοσύστημα.
Οπότε πίσω από την αγορά των μετοχών του αεροδρομίου, κρύβεται η γενική ιδέα του οικοσυστήματος. Έτσι κι αλλιώς δεν κόστισε ακριβά. Το βλέπουμε σαν ένα δικαίωμα επαναγοράς (call option) που διασφαλίζει τη θέση μας στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στις αγορές για να εξασφαλίσουμε ότι θα έχουμε τη δυνατότητα να επεξεργαστούμε όλα αυτά τα δέματα ηλεκτρονικού εμπορίου πολύ γρήγορα ομαλά. Έτσι, αποφεύγουμε κάποια εμπόδια που θα βρίσκαμε στο δρόμο μας».
Φούσκα η γιγάντωση του χρηματιστηρίου;
Ο κ. Τουρλόφ τοποθετείται και για την γιγάντωση της χρηματιστηριακής αξίας των εταιρειών του S&P 500 που είναι πλέον πάνω από 50 τρισ. δολάρια, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 45% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Πριν από 15 χρόνια, δεν ξεπερνούσε το 11%, ενώ κατά τη διάρκεια της φούσκας των dot.com, η αξία αυτή δεν ξεπέρασε το 39%. Από το 2009, ο S&P 500 έχει απόδοση 447% και ο NASDAQ 786% αντίστοιχα! Άρα τι πρέπει να περιμένουμε στο εγγύς μέλλον;
«Πληθωρισμό», απαντά χωρίς καμία σκέψη ο κ. Τουρλόφ, εξηγώντας πως δεν αυξήθηκε μόνο η χρηματιστηριακή κεφαλαιοποίηση σε αυτό το χρονικό διάστημα, αλλά κυρίως ο όγκος των χρημάτων, διαθέσιμων για κυκλοφορία, αυξήθηκε θεαματικά την ίδια χρονική περίοδο. Αμέσως μετά την πανδημίας COVID-19, σχεδόν διπλασιάστηκε. Και αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, καθώς η χρηματιστηριακή αγορά είναι απλώς ένας δείκτης της υπερβολικής προσφοράς χρήματος αυτή τη στιγμή.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Freedom Holding Corp. ξεκαθαρίζει πως δεν μπορούμε να περιμένουμε μια βαθιά διόρθωση στην αγορά εάν έχουμε τόσα πολλά ελεύθερα μετρητά.
Η ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου είναι μια ένδειξη συγκέντρωσης κερδών από τις μεγαλύτερες εταιρείες. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις βγάζουν όλο και λιγότερα κέρδη και οι μεγάλες εταιρείες όλο και περισσότερα.
Συνήθως, βλέπουμε οικονομική ύφεση και διόρθωση των τιμών των μετοχών όταν υπάρχει έλλειψη μετρητών, αλλά απέχουμε αρκετά από αυτό τώρα, λέει ο κ. Τουρλόφ. «Οι κεντρικές τράπεζες τύπωσαν τόσα πολλά χρήματα για να χρηματοδοτήσουν τις δαπάνες για τον COVID, να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη, που είναι δύσκολο να προβλέψουμε τι θα συμβεί. Ίσως δούμε κάποια διόρθωση στο χρηματιστήριο», εκτιμά, ξεκαθαρίζοντας πως η επόμενη κρίση δεν θα είναι κρίση ύφεσης αλλά πληθωριστική.
«Αν έχουμε υψηλό πληθωρισμό για περισσότερο καιρό, αυτό θα εξισορροπήσει τη χρηματιστηριακή αγορά ως ποσοστό του ΑΕΠ, επειδή το ίδιο το ΑΕΠ μπορεί να αυξηθεί πολύ γρήγορα. Η πραγματική αξία προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό, αυτό θα ήταν ένα ερώτημα», παρατηρεί, εξηγώντας πως στην ίδια εξίσωση πρέπει να μπει το δημογραφικό και η παραγωγικότητα.
«Όταν ένα πολύ μικρό ποσοστό εταιρειών παράγουν τα περισσότερα από τα αγαθά και τις υπηρεσίες που καταναλώνονται από τους ανθρώπους, είναι λογικό να έχουμε μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση της αγοράς ως ποσοστό του ΑΕΠ, επειδή τα κέρδη συγκεντρώνονται. Οπότε το πρόβλημα δεν είναι απλώς η συγκέντρωση της αγοράς. Είναι επίσης και η συγκέντρωση εταιρικών κερδών που βρίσκεται πίσω από όλα αυτά», παρατηρεί ο κ. Τουρλόφ και εξηγεί:
«Αυτή η ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου είναι επίσης μια ένδειξη συγκέντρωσης κερδών από τις μεγαλύτερες εταιρείες. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις βγάζουν όλο και λιγότερα κέρδη και οι μεγάλες εταιρείες όλο και περισσότερα.
Και όσες είναι στην πρώτη δεκάδα ακόμα περισσότερα! Ξεπέρασαν τις Top 100 και αυτές με τη σειρά τους τις Top 1500, ενώ οι υπόλοιπες επιχειρήσεις δεν είναι καν εισηγμένες σε χρηματιστήρια».
Παλιότερα, αναφέρει ο ίδιος, τα εταιρικά κέρδη διανέμονταν πιο ισότιμα. Φέρνει το παράδειγμα της Google και του Facebook, που συγκέντρωσαν τεράστια έσοδα διαφήμισης, αποσπώντας τα από μέσα ενημέρωσης σε όλον τον κόσμο. «Με αυτόν τον τρόπο λειτουργεί η συγκέντρωση».
Η συνάντηση του μεγιστάνα με τους έλληνες δημοσιογράφους έγινε με αφορμή το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα σκακιού Blitz της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκακιού FIDE, με χορηγό την Freedom Holding Corp. στην Νέα Υόρκη. Ο ίδιος ο Τιμούρ Τουρλόφ είναι μανιώδης σκακιστής αν και ξεκίνησε να παίζει συστηματικά σκάκι, σε σχετικά μεγάλη ηλικία.
Το σκάκι
Πόσο επηρέασε στο σκάκι τις επιχειρηματικές του αποφάσεις; «Το σκάκι με βοήθησε να καταλάβω καλύτερα τον εαυτό μου, με βοήθησε να καταλάβω καλύτερα πώς σκέφτομαι. Πίστευα ότι οι ικανότητες μου να λαμβάνω αποφάσεις είναι ίδιες κάτω από όλες τις συνθήκες. Αλλά το σκάκι με βοήθησε να καταλάβω ότι αυτό δεν είναι αλήθεια.
Μπορώ να πάρω τη χειρότερη απόφαση όταν δεν έχω κοιμηθεί καλά, μία μέτρια απόφαση όταν είμαι αγχωμένος ή όταν είμαι κουρασμένος. Και έτσι μερικές φορές είναι καλύτερο να αναβάλω αποφάσεις για όταν θα είναι καλύτερες οι συνθήκες. Και είναι κάτι που προσπαθώ να εφαρμόσω και στην καθημερινότητά μου. Γιατί να κάνουμε κάτι για το οποίο θα μετανιώσουμε, μόνο και μόνο επειδή δεν έχουμε τη διάθεση να το κάνουμε ή επειδή η συγκέντρωσή μας είναι μειωμένη;
Το σκάκι είναι καλή άσκηση για την πνευματική συγκέντρωση, αλλά και ένας πολύ καλός τρόπος για να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και τον τρόπο λειτουργίας του μυαλού μας».
Το διεθνές τουρνούα
Για την ιστορία, το διεθνές τουρνουά προσέφερε συναρπαστικούς αγώνες και ιστορικές στιγμές. Ο Magnus Carlsen και ο Ian Nepomniachtchi μοιράστηκαν τον τίτλο του Open μετά από μια ισοπαλία επτά αγώνων, επιδεικνύοντας εξαιρετικό αθλητικό πνεύμα καθώς συμφώνησαν να μοιραστούν το τρόπαιο. Στην κατηγορία των γυναικών, η Ju Wenjun επικράτησε της Lei Tingjie σε έναν συναρπαστικό τελικό.
Παράλληλα με το πρωτάθλημα, πραγματοποιήθηκε το συνέδριο Wall Street Gambit, το οποίο συγκέντρωσε οικονομολόγους, ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου και επαγγελματίες του σκακιού για να εξετάσουν τη σύνδεση μεταξύ σκακιού και χρηματοοικονομικών. Το συνέδριο περιλάμβανε συζητήσεις πάνελ, αντιπαραθέσεις και σκακιστικές αναμετρήσεις που ανέδειξαν τον τρόπο με τον οποίο οι αρχές του σκακιού μπορούν να εφαρμοστούν στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
