Το 2022 το τουρκικό χρηματιστήριο ήταν από τα πλέον κερδισμένα της χρονιάς, με άνοδο που έφτασε το 200%! Η εικόνα, ωστόσο, έχει αντιστραφεί με την έναρξη της νέας χρονιάς και μάλιστα ο γενικός δείκτης Borsa Instanbul 100 έκανε σήμερα βουτιά ύψους 5,2%, στο χαμηλότερο σημείο του από τον Νοέμβριο του 2021.
Συνολικά με την είσοδο του 2023, ο γενικός δείκτης βρίσκεται σε μια σταθερή καθοδική τροχιά, με συνολικές απώλειες που μέσα σε λίγες ημέρες αγγίζουν το 16%. Μάλιστα, με την επίδοση αυτή έχει ήδη κερδίσει τον τίτλο του πιο χαμένου χρηματιστηριακού δείκτη παγκοσμίως, με αποτέλεσμα η διοίκηση του χρηματιστηρίου να εκδώσει άρον-άρον ανακοίνωση στην οποία ανέφερε πως θα παρακολουθεί στενά τις συναλλαγές και θα δρομολογήσει ποινική δίωξη σε όσους ενεργούν με τρόπο που προκαλούν διαταραχές στην αγορά.
Οδηγός της σημερινής πτώσης ήταν η μεγάλη κερδισμένη της περσινής χρονιάς, η μετοχή της Turkish Airlines, με πτώση κατά 11%, όπως και η μετοχή της τράπεζας Akbank με απώλειες ύψους 18%.
Βέβαια, το εύλογο ερώτημα είναι τι άλλαξε μέσα σε λίγες εβδομάδες, για να μην πούμε μέσα σε λίγες ημέρες, ώστε o Bist 100 να βρεθεί από την κορυφή στον… πάτο.
Αναλυτές αποδίδουν το sell off σε κινήσεις πανικού από ντόπιους επενδυτές, συνάμα με την εύλογη ευκαιρία που δίδεται για ρευστοποιήσεις για την εκμετάλλευση των σημαντικών κερδών που προέκυπταν από το περσινό ράλι.
Η περσινή... έκρηξη
Βέβαια και το περσινό ράλι δεν ήταν τυχαίο και δεν είχε βέβαια να κάνει με την εικόνα της τουρκικής οικονομίας που κάθε άλλο παρά ρόδινη είναι, ασχέτως αν η κυβέρνηση ούτε θέλει ούτε πρόκειται να το παραδεχτεί.
Διεθνείς αναλυτές απέδιδαν το περσινό ράλι, το οποίο οφειλόταν σχεδόν αποκλειστικά σε εγχώριο επενδυτικό ενδιαφέρον, ακριβώς στο κλίμα αβεβαιότητας που είχε πυροδοτήσει η ανορθόδοξη οικονομική πολιτική του Ερντογάν (και της κεντρικής τράπεζας).
Με τον πληθωρισμό να σπάει τα κοντέρ φτάνοντας έως και στο 85,5% και τον ευτελισμό της λίρας σε ποσοστό 29% έναντι του δολαρίου να «κατατρώνε» τα εισοδήματα και την αγοραστική δύναμη των Τούρκων, πολλοί βρήκαν καταφύγιο για τη διάσωση των όποιων χρημάτων είχαν στο χρηματιστήριο.
Ακόμη και η επένδυση σε ξένο συνάλλαγμα που ήταν μέχρι πρότινος δημοφιλής επιλογή κατέστη δύσκολη, λόγω των εμποδίων που έθεσε η κυβέρνηση θέλοντας ακριβώς να διαφυλάξει τα αποθέματα της σε ξένο συνάλλαγμα, ενώ για τον ίδιο λόγο οι αρχές άρχισαν να εποπτεύουν πιο στενά και τις αγορές χρυσού.
«Ο πρωταρχικός παράγοντας ώθησης της (τουρκικής) χρηματιστηριακής αγοράς υπήρξε ο υψηλός εγχώριος πληθωρισμός. Με τα επιτόκια να είναι αρνητικά και τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων μη ελκυστικές, οι ντόπιοι επενδυτές υποχρεώθηκαν να στραφούν στο χρηματιστήριο για να προστατεύσουν τις αποταμιεύσεις τους από τον εκρηκτικό πληθωρισμό» ανέφερε σε έκθεση της η βρετανική επενδυτική Schroders.
Σύμφωνα με τις τοπικές χρηματιστηριακές αρχές, ο αριθμός των επενδυτών στο τουρκικό χρηματιστήριο είχε ανέβει στα 3,8 εκατ. το Δεκέμβριο από τα 2,4 εκατ. που ήταν στα τέλη του 2021. Την ίδια ώρα το μερίδιο των ξένων στο τουρκικό χρηματιστήριο έπεσε δραστικά στο 29,8% από το 65% που βρισκόταν στα τέλη του 2018.
Και η φετινή ελεύθερη πτώση
Βεβαίως, η ελεύθερη πτώση της τουρκικής λίρας έφερε και τα επιθυμητά από την κυβέρνηση αποτελέσματα στις τουρκικές εξαγωγές και τις ντόπιες εξαγωγικές επιχειρήσεις. Τα κέρδη ανά μετοχή των εταιρειών του γενικού δείκτη εκτιμάται πως θα αυξηθούν κατά πάνω από 200% για το σύνολο του 2022 σε σχέση με το 2021. Όμως, η φετινή χρονιά δεν προμηνύεται εύκολη.
Παρά τις βαρύγδουπες δηλώσεις και διαβεβαιώσεις του σουλτάνου, η τουρκική οικονομία θα υποστεί σημαντική καθίζηση φέτος.
Οι νεότερες προβλέψεις που δημοσίευσε χθες η Παγκόσμια Τράπεζα συνοδεύτηκαν με σημαντική επί τα χείρω αναθεώρηση των εκτιμήσεων της και για την τουρκική οικονομία, για την οποία προβλέπει ανάπτυξη μόλις 2,7% φέτος από 4,7% πέρυσι και μετριοπαθή ανάκαμψη στο 4% το 2024.
Βέβαια, αυτό που ενδιαφέρει την κυβέρνηση είναι το τι θα συμβεί φέτος, δεδομένου πως μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει να έχει στηθεί διπλή βουλευτική και προεδρική κάλπη. Η πολιτική αβεβαιότητα και οι διογκούμενες επιθέσεις του ερντογανικού κράτους κατά των πιθανών αντιπάλων του Τούρκου προέδρου θεωρούνται στρατηγικός παράγοντας για το φετινό «γύρισμα» του χρηματιστηρίου. Ο Ερντογάν γίνεται όλο πιο επιθετικός και πιο απρόβλεπτος και αυτό σπέρνει τον πανικό, κυρίως στους ντόπιους, διότι οι περισσότεροι ξένοι θεσμικοί έχουν ήδη απομακρυνθεί.
Ειδικά δε, σήμερα η ελεύθερη πτώση του γενικού δείκτη επιταχύνθηκε μετά τις πληροφορίες ότι οι εισαγγελικές αρχές έχουν στα «σκαριά» και νέα υπόθεση κατά του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, με προφανή στόχο να σταματήσουν με κάθε τρόπο την πορεία του προς τις κάλπες.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
