Μία σύνθετη εξίσωση 3 αγνώστων διαμορφώνει την πορεία του ελληνικού χρηματιστηρίου για το 2025. Οι προοπτικές του ελληνικού χρηματιστηρίου, και ειδικά των τραπεζικών και μη τραπεζικών μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης, είναι άμεσα συνυφασμένες με 3 παράγοντες:
- Την πορεία των μεγάλων ξένων αγορών και των γεωπολιτικών κινδύνων.
- Την πορεία της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων.
- Την πορεία των αξιολογήσεων της ελληνικής οικονομίας και την αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς ως αναπτυγμένης.
Αν δεν λειτουργήσουν ταυτόχρονα θετικά και οι 3 παράμετροι, το ελληνικό χρηματιστήριο δεν πρόκειται να καταγράψει την 4η συνεχόμενη ετήσια άνοδο. Πρέπει να επισημανθεί ότι το ελληνικό χρηματιστήριο, μετά το β' εξάμηνο του 2024, όταν ακολούθησε για διάφορους λόγους πλαγιοκαθοδική κίνηση, έχει διευρύνει το discount του σε σχέση με τις ευρωπαϊκές αγορές που κινήθηκαν ανοδικά την ίδια περίοδο. Έτσι, οι ελληνικές μετοχές είναι πλέον περισσότερο φθηνές («ελκυστικές») συγκριτικά με το α' εξάμηνο του 2024, όταν είχαν καταγράψει μεγάλο ράλι. Αυτό δεν αποκλείει νέες εισροές κεφαλαίων, είτε από μεγάλους επενδυτικούς οίκους είτε από κερδοσκοπικά funds.
Η πορεία των ξένων αγορών και οικονομιών
Η πορεία των ξένων αγορών θα είναι καθοριστική για την άνοδο ή την πτώση του ελληνικού χρηματιστηρίου. Οι ξένοι σήμερα κατέχουν το 65% της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, οπότε σε περίπτωση μεγάλης διόρθωσης στις αγορές της Αμερικής και της Ευρώπης, θα υπάρξει μεγάλη (ή και μεγαλύτερη, κατ’ αντιστοιχία) διόρθωση στο ελληνικό χρηματιστήριο. Επίσης, σε περίπτωση μεγάλης ανόδου των ξένων αγορών (που κινούνται ήδη σε υψηλά πολυετιών ή και ιστορικά υψηλά), σίγουρα το ελληνικό χρηματιστήριο και η ελληνική οικονομία θα επωφεληθούν από αυτή την άνοδο. Αυτόνομη άνοδος, αντίθετη προς την τάση, είναι δύσκολο να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια μικρή οικονομία όπως η ελληνική.
Επιπλέον, οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι (όπως φάνηκε τα τελευταία 3 χρόνια) αποτελούν τους «Μαύρους Κύκνους» για οικονομίες και χρηματιστήρια. Η κατάσταση στην Ευρωζώνη (Γερμανία, Γαλλία ειδικότερα) είναι εξαιρετικά ρευστή, ενώ οι δύο πολεμικές εστίες (Ουκρανία, Μέση Ανατολή) παραμένουν «αναμμένες» και ουδείς γνωρίζει τι μπορεί να ξημερώσει σ' αυτόν τον τομέα.
Όμως, πέρα από τους πολέμους, υπάρχουν και οι «εμπορικοί πόλεμοι», όπως η απειλή δασμών του Τραμπ προς τους Ευρωπαίους. Εάν αυτό συμβεί, θα πλήξει άμεσα και έμμεσα όλες τις ευρωπαϊκές οικονομίες, με εξαίρεση ίσως την Ιρλανδία λόγω των ειδικών σχέσεων που έχει με τις ΗΠΑ. Η Ελλάδα έχει αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ (οι εξαγωγές μας αφορούν κυρίως τον τουρισμό, ενώ εισάγουμε τεχνολογία και μηχανήματα), με αποτέλεσμα ίσως να μην επηρεαστεί τόσο έντονα.
Η πορεία της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων
Αυτή είναι η παράμετρος που μόνο εμείς και οι ενέργειές μας μπορούμε να καθορίσουμε. Αυτό που ζητούν οι ξένοι επενδυτές είναι μία μεταρρυθμιστική πολιτική όχι μόνο στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου και στα ακίνητα, αλλά σε όλους τους τομείς, όπως -ιδιαίτερα- στη μείωση της δημόσιας γραφειοκρατίας, τη διευκόλυνση επενδύσεων και κυρίως την ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης. Σε όρους οικονομίας, εάν καταφέρει η Ελλάδα να διατηρήσει ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 2,3-2,5% το 2025, να μειώσει το χρέος της ως ποσοστό του ΑΕΠ, και να δημιουργήσει βιώσιμα πρωτογενή πλεονάσματα, τότε αυτόματα θα αξιολογηθεί σε υψηλότερες βαθμίδες από τους ξένους οίκους αξιολόγησης.
Το σημαντικότερο ατού της ελληνικής οικονομίας είναι η περαιτέρω αξιοποίηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτά τα κεφάλαια έδωσαν ώθηση στο ελληνικό ΑΕΠ κατά τα τελευταία 4 χρόνια (από το 2021 και μετά), και απομένει μία αξιοποίηση κονδυλίων περίπου 9 δισ. ευρώ για το 2025, τα οποία θα πρέπει να διατεθούν ως «μετασχηματιστές ανάπτυξης».
Αναβάθμιση του ελληνικού χρηματιστηρίου σε «Αναπτυγμένη Αγορά»
Βασική προϋπόθεση για να αναβαθμιστεί το ελληνικό χρηματιστήριο σε αναπτυγμένη αγορά από «αναδυόμενη», όπως είναι σήμερα για τους μεγάλους επενδυτές, είναι αφενός να πληροί τις προϋποθέσεις η ελληνική οικονομία, να ενισχυθούν περαιτέρω οι τράπεζες και να αυξηθούν οι όγκοι συναλλαγών. Πλην αυτών, θα πρέπει το ελληνικό χρηματιστήριο να δείξει ότι έχει αντιστάσεις στις μεγάλες διορθώσεις, κάτι που δεν έχει δείξει μέχρι σήμερα.
Η ανάδειξη της ελληνικής κεφαλαιαγοράς ως αναπτυγμένης θα δημιουργήσει δύο διαφορετικές συνθήκες:
α) Θα ενταχθεί σε μία μεγάλη ομάδα αναπτυγμένων αγορών που σαφέστατα θα έχουν πολύ μεγαλύτερες ποσοστώσεις σε μία τεράστια «πίτα» τρισεκατομμυρίων ευρώ (ή δολαρίων). Το ελληνικό χρηματιστήριο θα έχει μεν μικρότερα ποσοστά (ίσως δεν θα ξεπερνούν το 5%) στην ομάδα αυτή, όμως τα κεφάλαια στα οποία θα αντιστοιχούν θα είναι μεγαλύτερα εξαιτίας του μεγέθους των κεφαλαίων.
β) Η ποιότητα των επενδυτών θα είναι πολύ υψηλότερη στην περίπτωση που η ελληνική κεφαλαιαγορά θεωρηθεί ως αναπτυγμένη. Μέχρι σήμερα, ως αναδυόμενη αγορά, προσελκύει κυρίως hedge funds και μικρότερους «παίκτες» του παγκόσμιου χρηματιστηριακού συστήματος.
Τέλος, θα πρέπει να δούμε το ισοζύγιο των κεφαλαίων που θα εισέλθουν από τις αναπτυγμένες αγορές και τα κεφάλαια από τα funds που επενδύουν σε «emerging markets» και θα αποχωρήσουν. Ας μην ξεχνάμε ότι η JP Morgan δημιούργησε το 2024 τον προβληματισμό εάν συμφέρει την ελληνική κεφαλαιαγορά να «είναι πρώτη στο χωριό ή τελευταία στην πόλη».
Θετικές προοπτικές βλέπει η S&P
Ενδεικτικά, η S&P σε έκθεσή της σημείωσε πως η Ελλάδα είναι μία από τις επτά χώρες στην Ευρώπη που έχουν θετικές προοπτικές, κάτι που αντανακλά την ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και τη μείωση του χρέους. Οι ισχυρές εξαγωγές υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού, στηρίζουν την οικονομία και την ταχεία βελτίωση των δημόσιων οικονομικών.
Οι θετικές προοπτικές που έχει δώσει στην αξιολόγηση «BBB-» της Ελλάδας αντανακλούν την προσδοκία ότι στους επόμενους 24 μήνες θα συνεχιστεί η μείωση του χρέους, ενώ η αύξηση του ΑΕΠ θα συνεχίσει να υπεραποδίδει σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης. Ο οίκος εκτιμά ότι η ανάπτυξη στη χώρα μας θα κινηθεί στο 2,5% το 2025, από 2,6% φέτος.
Τα κρίσιμα ραντεβού των ξένων οίκων αξιολόγησης με την ελληνική οικονομία
Η Ελλάδα θα μπορέσει να αναβαθμιστεί περαιτέρω όταν η Moody’s δώσει και αυτή την επενδυτική βαθμίδα στη χώρα. Οι αξιολογήσεις θα αρχίσουν από τον Μάρτιο, όταν οι οίκοι ξεκινούν τις εκτιμήσεις τους για το έτος.
- Moody’s: 14 Μαρτίου και 19 Σεπτεμβρίου. Εκτιμάται ότι έως το φθινόπωρο θα έχει προχωρήσει σε αναβάθμιση.
- DBRS: 3 Μαρτίου και 5 Σεπτεμβρίου.
- S&P: 18 Απριλίου και 17 Οκτωβρίου.
- Fitch: 16 Μαΐου και 14 Νοεμβρίου.
- Scope Ratings: 30 Μαΐου και 7 Νοεμβρίου (είναι η μόνη που έχει ήδη αναβαθμίσει την Ελλάδα εντός της επενδυτικής βαθμίδας).
Βλέπουν άνοδο στην ελληνική οικονομία και στα ομόλογα η JP Morgan και η Bank of America
Σε «overweight» αναβάθμισε την Ελλάδα πρόσφατα η JP Morgan, λόγω της νέας κανονικότητας της ελληνικής οικονομίας. Η ανάπτυξη είναι αξιοπρεπής, με τη μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ σε σχέση με όλη την Ευρωζώνη, ενώ η εκκαθάριση των ισολογισμών των τραπεζών οδηγεί σε αυξανόμενες αποδόσεις κεφαλαίων.
Η JP Morgan εκτιμά ότι το 2025 θα είναι η τέταρτη συνεχόμενη χρονιά αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ κοντά στο 2%. Δεδομένου του τι έχει πετύχει η χώρα από την περίοδο της κρίσης, η πρόοδος είναι εκπληκτική. Το ελληνικό ΑΕΠ το 2025 θα έχει αυξηθεί περισσότερο από 20% σε πραγματικούς όρους από το χαμηλό του 2020. Οι αποδόσεις του ελληνικού 10ετούς ομολόγου είναι πλέον 40 μονάδες βάσης φθηνότερες από αυτές των ιταλικών, ενώ ξεπερνούν ακόμα και τις γαλλικές αποδόσεις.
→ Διαβάστε επίσης: Χρηματιστήριο: Η φρενίτιδα στις ΗΠΑ, το παράδοξο του DAX και η χρονιά «διπλού χαρακτήρα» στο Χ.Α.
Από την πλευρά της, η Bank of America (BofA) βλέπει πολύ ισχυρές οικονομικές επιδόσεις, εξαιρετικά θετικές προοπτικές στα μάκρο και στα ομόλογα, καθώς και πολύ ισχυρή δημοσιονομική εικόνα. Πιθανές νέες αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης είναι στο προσκήνιο.
Η BofA εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε τροχιά ταχύτερης ανάπτυξης στην Ευρωζώνη το 2025/2026. Η εγχώρια ζήτηση αναμένεται να είναι η κύρια κινητήρια δύναμη του ΑΕΠ, ενώ οι καθαρές εξαγωγές θα αρχίσουν να συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη από το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Τα πραγματικά κέρδη στο διαθέσιμο εισόδημα και οι βελτιώσεις στην αγορά εργασίας θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης. Η εφαρμογή του RRP και η προσπάθεια για κάλυψη του επενδυτικού χάσματος από την περίοδο της κρίσης θα οδηγήσουν σε περαιτέρω ανάκαμψη των επενδύσεων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
